ΠΡΑΣΙΝΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ, ΠΡΑΣΙΝΗ ΠΟΛΗ

Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΛΗ_Α΄ ΜΕΡΟΣ (του Γιώργου Μαυρουλέα)

280 emoupolis biki - Σόλων ΜΚΟ
image_pdfimage_print

280 emoupolis biki - Σόλων ΜΚΟΗ σημερινή πόλη (και δυστυχώς αυτό ισχύει για τις περισσότερες ελληνικές πόλεις και όχι μόνο για την Αθήνα) έχουν υποστεί μια πρωτοφανή αλλοτρίωση στην ταυτότητά τους. Και είναι να απορεί κάποιος πως καταφέρνουν ορισμένοι να λειτουργούν τόσο καταστροφικά για τον τόπο τους που υποτίθεται ότι τον αγαπούν.
               Ας πάρουμε δύο χαρακτηριστικά παραδείγματα. Το πρώτο είναι η Ερμούπολη της Σύρου. Μια όμορφη πόλη με δύο βασικά αρχιτεκτονικά στοιχεία: το νεοκλασσικό ιδιαίτερο στυλ της και τα στενά σοκάκια καθώς όταν χτίστηκε δεν υπήρχαν αυτοκίνητα.

          Εδώ και τέσσερις δεκαετίες οι ανάγκες επέκτασης της πόλης οδήγησε σε μία επέκτασή της κυρίως προς την νότια πλευρά της που όπως σε όλες σχεδόν τις άλλες πόλεις της Ελλάδας έγινε άναρχα και  με απουσία ορίων  οικισμού. Όποιος είχε ένα οικόπεδο εντός της πόλης μπορούσε να χτίσει και μάλιστα χωρίς κάποια ιδιαίτερη αρχιτεκτονική φόρμα και όποιος είχε αγροτεμάχιο άνω των 4 στρεμμάτων μπορούσε να χτίσει ακόμα και εκτός των ορίων της πόλης.

           Δεν είχε σημασία αν θα χρησιμοποιούσε βόθρους και μάλιστα απορροφητικούς, χωρίς δηλαδή στοιχειώδεις υποδομές. Ούτε είχε σημασία αν δεν υπήρχε ηλεκτρικό ρεύμα ή νερό στην περιοχή. Με μία αίτηση στήνονταν οι κολώνες της ΔΕΗ με τα εναέρια καλώδια, καταστρέφοντας το τοπίο. 
           Το σημαντικότερο είναι πως πολλά από τα οικήματα αυτά ήταν και είναι εξοχικά και μάλιστα ανθρώπων που δεν κατάγονται από τη Σύρο. Ανθρώπων δηλαδή της Αθήνας που ζητούν την απομόνωση και την ξεκούραση σε ένα όμορφο τοπίο. Αλλά η Ερμούπολη δεν υπήρξε ποτέ μια πόλη της απομόνωσης. 

           Έτσι τα χωράφια γύρω από την Ερμούπολη έχουν γεμίσει με οικήματα μιας αρχιτεκτονικής αντίληψης που μιμείται (οικτρά κατά την υποκειμενική μου αντίληψη) ένα κυκλαδίτικο στυλ που σε καμία περίπτωση δεν είναι ίδιο με αυτό της παλιάς πόλης.
          Το τοπίο κατακερματίζεται  μέσα από την τμηματική αλλά εκτεταμένη τσιμεντοποίησή του.Έτσι η αισθητική του αρμονία καταστρέφεται. Ένα τοπίο μικρής κλίμακας υφίσταται μια επέκταση της πόλης σε μεγάλη κλίμακα.

           Άλλο χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η Μυτιλήνη. Εδώ η πόλη επεκτάθηκε επίσης με γρήγορους ρυθμούς αλλά το μεγάλο μέγεθος του νησιού δεν αφήνει την εντύπωση μιας ολικής καταστροφής του τοπίου γύρω από την πόλη.  Όμως η πόλη έχει χάσει τη λειτουργικότητά της. Το αυτοκίνητο και η συγκοινωνιακή συμφόρηση έχει καταστρέψει την ποιότητα ζωής των κατοίκων της και την έχει υποβαθμίσει. Μια μικρή Αθήνα πάνω σε ένα νησί. Και εδώ η δίχως ένα στοιχειώδη χωροταξικό σχεδιασμό ανάπτυξη της πόλης κατέστρεψε την ταυτότητά της και αυτό που αρχικά φαινόταν ότι οδηγεί στην ευμάρεια των κατοίκων της, τελικά οδήγησε στη  μείωσή της.

           Τα παραπάνω παραδείγματα είναι χαρακτηριστικά αυτού που συνέβη σε όλη τη χώρα. Αυτή η έλλειψη σχεδιασμού, η υιοθέτηση και τήρηση προδιαγραφών, η αδιαφορία (όχι μόνο σε θεσμικό επίπεδο αλλά και στο επίπεδο του πολίτη ως προς την αισθητική και τη λειτουργικότητα της πόλης του) καταδεικνύει κυρίως ένα πρόβλημα νοοτροπίας της σύγχρονης ελληνικής κοινωνίας που εκφράζεται μέσα από μια παρακμιακή αντίληψη της ανάπτυξης.  [Η ανάπτυξη που δε συνοδεύεται από ποιότητα και όραμα, που δεν περιέχει ένα στοιχειώδη σχεδιασμό δεν μπορεί παρά να εμπεριέχει τα σπέρματα της καταστροφής]. 

          Η Ελλάδα είναι πράγματι μια πολύ όμορφη χώρα και το ελληνικό τοπίο έχει μια μοναδική ποικιλία που σπάνια τη συναντάς. Αυτή η ποικιλία καταστρέφεται από την  καταθλιπτική και τερατώδη τσιμεντοποίηση που συντελέσθηκε ή συντελείται άναρχα.


06 Οκτωβρίου 2009,

Γιώργος Μαυρουλέας, πολιτικός επιστήμονας
Πρόεδρος του ΠΣΕΜ (Πανελλήνιος Σύνδεσμος Εταιριών Μόνωσης),
Μέλος της μκο Σόλων
gmavrouleas@solon.org.gr

Διαβάστε επίσης, Η σύγχρονη Ελληνική πόλη — Β΄ μέρος.

Σχετικά άρθρα