ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΤΟ ΑΛΛΟΘΙ ΤΟΥ ΥΠΕΡΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΚΑΙ Η ΚΛΙΜΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ

niger - Σόλων ΜΚΟ
image_pdfimage_print

niger - Σόλων ΜΚΟΗ αύξηση των εκπομπών ρύπων λόγω της αύξησης του πληθυσμού της γης αποτελεί εδώ και χρόνια ένα επιχείρημα που κάνει τους μεγαλύτερους υπευθύνους για την κλιματική αλλαγή να νοιώθουν πιο άνετα και να αποποιούνται ένα μεγάλος μέρος των ευθυνών τους.

          Για εταιρίες, πλούσιες κυβερνήσεις και ακόμα και αρκετούς οικολόγους-περιβαλλοντολόγους της Δύσης η νέα μεγάλη απειλή για την ανθρωπότητα ήταν οι συνεχείς υψηλοί ρυθμοί γεννήσεων ανθρώπων στην Ασία και την Αφρική και όχι οι υπερκαταναλωτικές κοινωνίες της Δύσης που μπροστά στην «εύρυθμη λειτουργία» της καπιταλιστικής αγοράς δεν διστάζουν να αυξάνουν όλο και περισσότερο τους ρύπους τους επιβαρύνοντας ανθρώπους, χλωρίδα και πανίδα χωρίς βέβαια να σταματούν να εκφράζουν μόνιμα τις «ανησυχίες» τους για το περιβάλλον.

        Η έρευνα του Διεθνούς Ινστιτούτου για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη (International Institute forEnvironment and Development-IIED) με έδρα το Λονδίνο αποδεικνύει ότι η πληθυσμιακή έκρηξη σε πολλές χώρες του Τρίτου Κόσμου έχει πολύ μικρότερες συνέπειες στην κλιματική αλλαγή σε σχέση με την υπερκατανάλωση από τους πληθυσμούς των πλούσιων κρατών.

       Προερχόμενη μάλιστα από ένα think-tank της Βρετανίας, στην οποία η λογική των βαρύτατων συνεπειών του υπερπληθυσμού του πλανήτη έχει κερδίσει πάρα πολλούς υποστηρικτές, η έρευνα, δείχνει ότι το επιχείρημα αυτό δεν ήταν παρά ένα απλό άλλοθι. 
        Δεν είναι η πρώτη έρευνα βέβαια που καταδεικνύει ότι ο υπερπληθυσμός δεν συνεισφέρει παρά ελάχιστα στην κλιματική αλλαγή. Η σπουδαιότητά της συνίσταται στο ότι καλύπτει ένα μεγάλο χρονικό διάστημα 25 χρόνων (1980-2005) στο οποίο επήλθαν δραματικές αλλαγές, τόσο στο περιβάλλον όσο και στην αύξηση του παγκόσμιου πληθυσμού.

       Το επιχείρημα βέβαια και χωρίς να λάβει κανείς υπόψη τις επιστημονικές έρευνες που το αναιρούσαν, είχε από μόνο του πολύ μεγάλες ασάφειες: πόσο συνεισέφερε στην επιβάρυνση του περιβάλλοντος μία νέα γέννηση στην Ουγκάντα για παράδειγμα όταν ένα μόνο παιδί σε μία δυτική κοινωνία παράγει περισσότερους κατά κεφαλή ρύπους από δεκάδες ή και εκατοντάδες ενήλικες στην αφρικανική χώρα;

         Παρόλα αυτά με την πάροδο των χρόνων έχει μεταβληθεί σε ένα πανίσχυρο επιχείρημα-άλλοθι, στα πλαίσια του οποίου διάφοροι φορείς και επιστήμονες ή πολιτικοί υποστήριζαν ότι ο έλεγχος των γεννήσεων ήταν απαραίτητος για τη μείωση των εκπομπών ρύπων. Στη διατύπωση των επιχειρημάτων τους βέβαια δεν είχαν παρά να κοιτάξουν τα στατιστικά νούμερα που τον ίδιο καιρό και επί χρόνια έρχονται από την Κίνα.

       Τα παραδείγματα που αναφέρει η έρευνα για το χρονικό διάστημα 1980-2005 είναι ενδεικτικά:
1) Η Κίνα αποτελεί ίσως το μεγαλύτερο παράδειγμα εναντίον του επιχειρήματος. Η μεγάλη ασιατική χώρα στην οποία εδώ και χρόνια λόγω σχετικών νόμων (οικογένεια με ένα παιδί, κτλ.) παρατηρείται μεγάλη πτώση των γεννήσεων είναι υπεύθυνη για την αύξηση των ρύπων παγκοσμίως σε ποσοστά άνω του 40%, λόγω της μεταβολής των συνηθειών και του τρόπου ζωής των κατοίκων της, οι οποίοι τείνουν να προσεγγίσουν το δυτικό τρόπο ζωής.

2) Για την ίδια εικοσιπενταετία, η υποσαχάρια Αφρική ήταν υπεύθυνη για το 18.5% της παγκόσμιας αύξησης του πληθυσμού αλλά μόνο για το 2,5% της αύξησης των εκπομπών ρύπων.

3) Οι ΗΠΑ, υπεύθυνες για το 12,6% της αύξησης των ρύπων, σημείωσαν αντίστοιχη αύξηση πληθυσμού μόνο 3,4%.

4) Τα κράτη με υψηλό κατά κεφαλή εισόδημα είχαν αύξηση ρύπων κατά 29% παγκοσμίως και αντίστοιχη αύξηση του πληθυσμού τους μόνο 7%.

5) Από την άλλη τα κράτη με χαμηλό εισόδημα είχαν αύξηση ρύπων μόλις κατά 12,1% αν και συνεισέφεραν κατά 52,1% στην παγκόσμια αύξηση του πληθυσμού.  

       O δρ. Ντέιβιντ Σάτερθγουεϊτ, του IIED αναφέρει χαρακτηριστικά ότι «ένα παιδί που γεννιέται στη βόρεια Αμερική ή την Ευρώπη συνεισφέρει χιλιάδες ή και δεκάδες χιλιάδες φορές περισσότερο στην κλιματική αλλαγή από ένα αντίστοιχο που γεννιέται στην Αφρική» εξαιτίας των καταναλωτικών συνηθειών του και του τρόπου ζωής του. «Από την 1η Ιανουαρίου ως τις 7 το απόγευμα της 4ηςΙανουαρίου ένας Βρετανός είναι υπεύθυνος για όσες εκπομπές ρύπων εκπέμπει ένας κάτοικος της Τανζανίας για όλο το χρόνο. Ένας πολίτης στις ΗΠΑ έχει φτάσει αυτό το σημείο στις 4 τα ξημερώματα της 2ας Ιανουαρίου!» συμπεραίνει μέσω της έρευνα ο κ. Σάτερθγουεϊτ…

       Εδώ θα πρέπει να υπενθυμιστεί, ότι εκτός των κλιματικών αλλαγών, το πρόβλημα του υπερπληθυσμού αναφέρεται πολύ συχνά ως και μία από τις αιτίες της τεράστιας διατροφικής κρίσης. Τα ίδια μέσα ενημέρωσης και οι ίδιοι φορείς που αναφέρουν συχνά όμως ως βασική αιτία την αύξηση του πληθυσμού, χωρίς ταυτόχρονανα αναφέρουν το πλέγμα πανίσχυρων πολυεθνικών – κρατών παραγωγών τροφίμων το οποίο έχει καταδικάσει ουσιαστικά μεγάλο μέρος του πλανήτη σε αυτή.  Οι κατηγορίες μάλιστα στηρίζονται στην διάδοση της παντελώς αστήρικτης φοβίας ότι η παγκόσμια παραγωγή τροφίμων δεν επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες ολόκληρου του πληθυσμού, πράγμα το οποίο δύναται να κάνει τουλάχιστον μιάμιση φορά παραπάνω από την υπάρχουσα ζήτηση.

(Αναφορές: TimesInternational Institute for Environment and Development) 

29 Σεπτεμβρίου 2009

Άρης Καπαράκης
Συνεργάτης της ΜΚΟ Σόλων
aris@solon.org.gr

Σχετικά άρθρα