1

ΤΟ ΣΩΦΡΟΝΙΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΚΑΙ Η ΘΕΣΜΙΚΗ ΑΠΟΣΥΝΘΕΣΗ ΤΟΥ (του Γιάννη Ζήση)

«Tο δικαίωμα ενός προσώπου που αντιστοιχεί σε μια ηθική υποχρέωση, συνιστά την ειδοποιό διαφορά μεταξύ δικαιοσύνης από την μια πλευρά και γενναιοδωρίας από την άλλη»

                                                                        John Stuart Mill
                                                                       
Ωφελιμισμός

         Πάλι στις ΗΠΑ είδαμε να εμπλέκονται πολιτικοί και άλλοι παράγοντες ιδιωτικοποιημένων φυλακών και άλλων δημόσιων  υπηρεσιών σε σκάνδαλα για τα οποία τα δημοσιεύματα προαναγγέλλουν τις προβλεπόμενες διώξεις από τον νόμο. Αυτό φανερώνει την αποσύνθεση του συστήματος των φυλακών ακόμη και στο λεγόμενο ιδιωτικοποιημένο σωφρονιστικό σύστημα των ΗΠΑ.

           Όμως ακόμη και κει που δεν είναι ιδιωτικοποιημένο το σωφρονιστικό σύστημα, όπως στην περίπτωση της Ελλάδας, βλέπουμε μια ανάλογη αποσύνθεση της οποίας κορυφή του παγόβουνου ή καλύτερα Χολιγουντιανή εκδοχή του αποτέλεσε η απόδραση Παλαιοκώστα στην Ελλάδα. Ακόμη πιο πρόσφατη είναι η αντίστοιχη απόδραση στην Γαλλία του  Τζουλιάνο Βερμπάρ. [1]

         Μπορεί να πει κανείς ότι οι φυλακές έχουν γίνει ο φυσικός χώρος της παραβατικής επιχειρηματικότητας, για το «νοτιοιτατολικό συνεταιρίζεσθαι». Το λέμε αυτό επειδή υπάρχουν πολλές εκδοχές για το ίδιο όνομα και διαφορετικά ονόματα για το ίδιο πράγμα στην Νότια Ιταλία και όχι για να στιγματίσουμε την Νότια Ιταλία που μπορεί να έχει θαυμάσιους ανθρώπους και θαυμάσια ιστορία μέρος της οποίας ήταν και οι πάλαι ποτέ αποικίες της αρχαίας Ελλάδας.

        Το πρόβλημα είναι συνυφασμένο βαθιά με την γενικότερη θεσμική αποσύνθεση και αυτό συμβαίνει στους θεσμούς είτε στην έναρξή τους είτε στην δύση τους. Στην ζώνη πάντως του λυκόφωτος είναι για τους θεσμούς που συμβαίνουν αυτά τα φαινόμενα, η ακραία εκτροπή.

       Να βγούμε έξω από το Βεμπεριανό κράτος, την Βεμπεριανή γραφειοκρατία, την γραφειοκρατικοποίηση και θεσμοποίηση που έχει εξαντλήσει τα όριά της σε αναπτυγμένες κοινωνίες. Όπως είπαμε το φαινόμενο αυτό δεν αποτελεί πρωτοτυπία της Ελλάδας και δεν χρειάζεται να φαντάζεται για τον εαυτό της ότι πρωτοπορεί στην διαφθορά.

          Πρέπει να αναζητήσουμε μια απλούστευση σ’ αυτούς τους φύλακες του κράτους και μάλιστα να μην βασιζόμαστε στο να ελαχιστοποιήσουμε την λειτουργία τους. Ένα μέρος της μεγέθυνσης της λειτουργίας των υπαλλήλων ή των εταιρειών στην περίπτωση των ιδιωτικοποιημένων φυλακών, είναι αυτό που οδηγεί σε αυτή την γνωστή κατάσταση.

        Ο ανθρώπινος παράγοντας σε κάθε περίπτωση, είτε λειτουργώντας μέσα σε επιχειρηματικά ιδιωτικοοικονομικά πλαίσια είτε με κρατικά δημοσιοϋπαλληλικά, οδηγείται στις ίδιες βαριές παθογένειες του συστήματος.

         Είναι φανερό σε όλους ότι το σωφρονιστικό σύστημα δεν διορθώνεται πλέον με έναν Μπαϊρακτάρη, για να θυμηθούμε αυτό τον άψογο αστυνομικό σε δύσκολες εποχές. Τα πρόσωπα πλέον δεν αρκούν. Πρέπει να οδηγηθούμε σε μια απλούστευση όχι μόνο σε αυτό τον τομέα αλλά και σε όλους τους άλλους τομείς. Τόσο η Βεμπεριανή όσο και η αγοραία η «Σμιθιανή» οργάνωση του κράτους και των υπηρεσιών, είναι κατ’ ουσίαν φθίνουσα στην απόδοσή τους.

          Ο ανθρώπινος παράγοντας χρειάζεται ένα νέο θεσμικό σοκ για να εξυγιανθεί και δεν πρόκειται να εξυγιανθεί απλώς με την εξαγρίωση των πραγμάτων, την πορεία δηλαδή προς μια επιδεινούμενη κρίση αποβλέποντας στον πάτο της. Δεν υπάρχει τέτοιος πάτος. Θα πρέπει εμείς οι ίδιοι να πιαστούμε στο χείλος της αβύσσου και να ανασυρθούμε μέσα από την δύναμη της λογικής και της ανθρώπινης αξίας. 

        Διαφορετικά όλοι οι θεσμοί θα σιωπούν και φυσικά θα καταλήγουν στο να γίνουν το αντίστροφό τους, όπως ακριβώς το σωφρονιστικό σύστημα είναι πλέον ένας τόπος «ειδικής επιχειρηματικότητας και εταιρικότητας» «Νοτιο-Ιταλικής» όπως αναφέραμε προηγουμένως. Είναι ένας τόπος που είναι εξαιρετικά επικερδής για παράνομη επιχειρηματικότητα. Είναι ο «βιότοπός» της.         

[1]  http://news.pathfinder.gr/world/news/546661.html


25 Αυγούστου 2009

Γιάννης Ζήσης, Δημοσιογράφος-Συγγραφέας,
Μέλος της ΜΚΟ Σόλων
ioanniszisis@solon.org.gr