ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ: ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟ ΠΑΙΡΝΟΥΜΕ ΜΗΔΕΝ

            Όμως μια Οικονομία που παράγει ‘αγαθά μιας χρήσης’, βρίσκεται σε  τροχιά σύγκρουσης   με τα γεωλογικά όρια του πλανήτη μας. Εκτός από το γεγονός ότι τα σκουπίδια μεταφέρονται τώρα πια σε όλο και  πιο μακρινές χωματερές έξω από τις πόλεις,  οι κοινωνίες μας μπαίνουν στην εποχή του ακριβού πετρελαίου,  το οποίο χρησιμοποιείται για να κατασκευαστούν και να μεταφερθούν αυτά τα ‘προϊόντα της  μιας χρήσης’.

             Επίσης,  καθώς εξαντλούνται ταχύτατα οι πρώτες ύλες,  ίσως τώρα πια, να μην  υπάρχει τόσος μόλυβδος, κασσίτερος, χαλκός, σίδηρος ή βωξίτης  (σε εμπορεύσιμη ποσότητα), ώστε να στηριχτεί αυτή η σπάταλη  οικονομία, για περισσότερο από μία ή δύο γενιές*.
             Οι Δήμαρχοι σε όλον τον κόσμο βασανίζονται κυριολεκτικά με το θέμα των σκουπιδιών,  και σε άλλα μέρη βρίσκονται επιτυχημένες λύσεις, αλλού, όπως στη χώρα μας,  η κατάσταση είναι τραγική.
           Γιατί όμως οι Δήμαρχοι δεν μπορούν να λύσουν το πρόβλημα ; Δεν θα έπρεπε οι αρμόδιοι παράγοντες να βρίσκονται σε μόνιμη συνεδρίαση για αυτό το θέμα – και να έχουν εγκαταλείψει  κάθε άλλη δραστηριότητα-,  όπως αν βρισκόμασταν σε μία εμπόλεμη κατάσταση; 
            Ποιος  θα πληρώσει για το κόστος της διαλογής στην πηγή,  της ανακύκλωσης και της ομαλής επαν-εισόδου  αυτών των  προϊόντων στο περιβάλλον;

             Στην ουσία έναν τέτοιο περιβαλλοντικό φόρο (ή φόρο ανακύκλωσης)  δε θέλει να τον πληρώσει κανένας  και όλοι σωπαίνουν.  Έτσι λοιπόν λένε: ‘Ας τον  πληρώσει το κράτος’ – Λες και το κράτος δεν είμαστε εμείς ή λες και το ελληνικό κράτος δε βρίσκεται σε τροχιά κατάρρευσης ή λες και μέχρι σήμερα, δεν τον  ακριβοπληρώνει το περιβάλλον ή η υγεία  μας ή τα παιδιά μας.
            Είναι επιτακτική όμως,  η ανάγκη να μπει γρήγορα από το κράτος αυτός ο φόρος ανακύκλωσης.  Έτσι το γάλα στο πλαστικό μπουκάλι  δε θα κοστίζει πια 1 ευρώ, αλλά πχ 1, 20 ευρώ, ενώ το ίδιο γάλα μέσα σε  γυάλινο μπουκάλι θα κοστίζει 1, 50 ευρώ –και, εννοείται ότι,  όταν  επιστρέψεις το γυάλινο μπουκάλι, θα εισπράξεις πάλι τα 0,50 λεπτά. Έτσι θα αναγκαστούν όλοι:
1^ον ) να μειώσουν τα ‘προϊόντα μιας χρήσης’ και
2^ον ) θα βρεθούν τα χρήματα για τη σωστή επεξεργασία των σκουπιδιών.  

          Όταν στην Αθήνα, στο τέλος του 2006,  υπήρξε η μεγάλη κρίση των σκουπιδιών (πρόκειται για σκουπίδια 6.000 τόνων /ημέρα, ενώ η Ν Υόρκη παράγει 12.000τόνους/ημέρα ), ο Έλληνας επίτροπος στην ΕΕ, Σταύρος Δήμας. μίλησε για την ιεράρχηση στο θέμα των σκουπιδιών, ότι δηλαδή η προτεραιότητα πρέπει να δοθεί  στη μείωση της ποσότητας των σκουπιδιών, και μετέπειτα στην ανακύκλωση ή  στην επαναχρησιμοποίηση  των υλικών*.

            Όταν κυκλοφορούν στην αγορά  πχ χαρτικά, τα οποία δεν είναι πιστοποιημένα από διεθνείς οργανισμούς  και  έτσι δεν γνωρίζουμε αν προέρχονται από τη βιώσιμη διαχείριση ενός  δάσους-ή όχι, στη δε τιμή τους δεν έχει  συμπεριληφθεί  το κόστος  της συνεισφοράς του δέντρου πχ στη διατήρηση του κλίματος ή στη συγκράτηση των πλημμυρών, τότε αυτή η συνειδητή ή ασυνείδητη άγνοιά μας, δεν καλύπτει τίποτα  άλλο παρά την  επιθυμία μας να συνεχίσουμε να έχουμε φτηνά προϊόντα μιας χρήσης. Όμως άμα το καλοσκεφτούμε, εάν  επανέλθουμε στις πάνινες σακούλες και πετσέτες,  εκατομμύρια δέντρα σε όλο τον πλανήτη θα παρέμεναν στη θέση τους. Δυστυχώς όμως, εταιρίες και καταναλωτές  βρισκόμαστε στην ίδια πλευρά: Απέναντι από τους φυσικούς πόρους, απέναντι από το μέλλον μας και απέναντι από το μέλλον των παιδιών μας. 

            Μια αγορά που της επιτρέπεται να αγνοεί το Περιβαλλοντικό   Κόστος στην τιμολόγηση των αγαθών και των υπηρεσιών είναι παράλογη, σπάταλη και στο τέλος τέλος αυτοκαταστροφική. Είναι ακριβώς εκείνο στο οποίο αναφερόταν  ο Nicholas Stern (ο πρώην πρόεδρος της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ, για την Κλιματική Αλλαγή, το 2006)   όταν περιέγραφε την αποτυχία της αγοράς να ενσωματώσει το κόστος της κλιματικής αλλαγής στις τιμές των ορυκτών καυσίμων, ως «μια αποτυχία της αγοράς, την οποία ο κόσμος για  πρώτη φορά αντικρίζει  έκπληκτος σε μια τόσο τεράστια κλίμακα»*.
           Πρέπει τελικά  να συνειδητοποιήσουμε όλοι μας  την απλή αλήθεια,  ότι δηλαδή,  ο σημερινός τρόπος με τον οποίο λειτουργεί η οικονομία αλλά και η ζωή  μας, δεν μπορεί να συνεχιστεί  άλλο πια.

( *Lester Brown, “PLAN B 3.0”,2008, www.Earthpolicy.org)

Καλαμάτα 31/07/09
Μαστοράκης Γιάννης, μέλος της Οικολογικής Κίνησης Καλαμάτας & της Ένωσης Καταναλωτών Μεσσηνίας.