ΕΝΕΡΓΕΙΑ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ

ΕΝΑ ΕΓΧΕΙΡΗΜΑ ΑΚΡΩΣ… ΟΙΚΟΛΟΓΙΚΟ

- Σόλων ΜΚΟ
image_pdfimage_print

 xrysomallos egxeirima - Σόλων ΜΚΟΠρόκειται για μια εφεύρεση δύο παιδιών από το Βόλο που φιλοδοξεί να προσθέσει ένα ακόμα λιθαράκι, στην προσπάθεια για έναν κόσμο ποιο…οικολογικό! Πρόκειται για τους, Λάκκα Σπυρίδων και Χρυσόμαλλο Γεώργιο. Το όλο εγχείρημα ξεκίνησε το φετινό καλοκαίρι και περατώθηκε με πολύ κόπο, σκέψη, πειραματισμό και τις αντικειμενικές δυσκολίες μιας εφεύρεσης. Οι δύο νέοι φιλοδοξούν και υπόσχονται να συνεχίζουν να μας εκπλήσσουν με νέα οικολογικά εγχειρήματα. Να σημειωθεί ότι δεν είχαν καμιά βοήθεια στο όλο εγχείρημα, αν και τελικά αυτό τους ευνόησε, για να κάνουν το σύστημα το δυνατόν πιο λιτό.

         Ο λόγος που αποφάσισαν να αφιερώσουν εαυτόν, για έναν ολόκληρο χρόνο, ήταν για να αναζητήσουν έναν τρόπο ανακύκλωσης φαγητού. Όπως όλοι γνωρίζουμε υπάρχουν διαδικασίες ανακύκλωσης διαφόρων υλικών, όπως γυαλί, πλαστικό, μέταλλο κτλ , αλλά όχι φαγητού! Δυστυχώς τα υπολείμματα φαγητού των περισσότερων ελληνικών οικογενειών, πετιούνται στους κάδους απορριμμάτων και καταλήγουν στις χωματερές. Κάτι τέτοιο φαντάζει άκρως πλεονεκτικό, σπάταλο και «απάνθρωπο»! Είναι απαράδεκτο σε έναν πολιτισμένο κόσμο να πετιέται φαγητό, ενώ κάποιοι ακόμα πεθαίνουν από την πείνα! Με την ανακύκλωση του φαγητού, δεν «σώζουμε» τον κόσμο, αλλά τουλάχιστον δε γαλουχούμε τα παιδιά μας, με παιδεία πλεονεξίας…

Ο τίτλος του όλου εγχειρήματος είναι ο εξής: «Παραγωγή βιοαερίου και οργανικού λιπάσματος, με χρήση ηλιακής ενέργειας και ενέργειας κομποστοποίησης».

                Η βασική  ιδέα είναι να δημιουργηθεί ένας εύκολος κατασκευαστικά χωνευτήρας (digester), τον οποίο θα μπορεί κάποιος να «φιλοξενεί» στην αυλή του σπιτιού του, για να παράγει βιοαέριο (μεθάνιο) και να καλύπτει τις ανάγκες του σε ενέργεια θέρμανσης ή μαγειρέματος. Η πρωτοτυπία αυτού είναι ότι θα μπορεί να λειτουργεί και σε ψυχρότερα κλίματα, όπως είναι το χειμερινό Ελληνικό, λόγω του συνδυασμού των επιμέρους συστημάτων (χωνευτήρας, κομποστοποιητής και συσσωρευτής ηλιακής ενέργειας).

                Παρακάτω θα ακολουθήσει μια σύντομη περιγραφή του όλου συστήματος. Θα προσπαθήσουμε να αποφύγουμε δυσνόητους όρους όπου αυτό είναι δυνατό.

Τα υλικά που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή είναι πολύ εύκολο να βρεθούν στις τοπικές αγορές, αν και καλύτερη ιδέα θα ήταν να χρησιμοποιηθούν ανακυκλωμένα.

Η πρώτη ύλη για την παραγωγή βιοαερίου (στην περίπτωσή μας, μεθανίου CH4) είναι κυρίως αποφάγια, αλεύρι , φυτικά υπολείμματα, φλούδες φρούτων, παραγινωμένα και σάπια φρούτα.

Τα πλεονεκτήματα αυτής της μεθόδου είναι πολλά. Αρχικά , πρώτες ύλες είναι πολύ εύκολο να βρεθούν σε ένα νοικοκυριό  -δεν χρησιμοποιείται κοπριά ζώων- (όπως γίνεται σε άλλες μονάδες παραγωγής βιοαερίου). Αυτό σημαίνει πως, την παραγωγή βιοαερίου δεν μονοπωλούν αυτοί που έχουν πρόσβαση σε ζωικές πρώτες ύλες. Επίσης, οι μονάδες ζώων είναι συνήθως μακριά από αστικές περιοχές, οπότε είναι δύσκολη η προμήθεια πρώτης ύλης.

            Η πρακτική εφαρμογή έχει αποδείξει ότι έχουμε πολύ μεγαλύτερη παραγωγή βιοαερίου από υπολείμματα φαγητού (food wastes), έναντι των ζωικών υπολειμμάτων. Υπάρχουν τρείς βασικοί λόγοι που αυτό συμβαίνει. Ο πρώτος είναι ότι αυτά είναι πλήρως διασπώμενα (χωνεύσιμα)  από τα αναερόβια μεθανοπαραγωγικά βακτήρια. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι τα ζωικά υπολείμματα έχουν υποστεί ήδη μια επεξεργασία, από τον ζωικό οργανισμό, κατά τη χώνευση (κυρίως κατά την επεξεργασία στο παχύ έντερο). Τρίτος βασικός λόγος είναι ότι τα υπολείμματα φαγητού που βρίσκονται σε ένα νοικοκυριό, έχουν υψηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες (άμυλο), κάτι που ευνοεί την όλη παραγωγή βιοαερίου, λόγω των βιολογικών υδατανθρακικών δεσμών. Επειδή λοιπόν είναι πιο εύκολα «χωνεύσιμη» η πρώτη ύλη μας, η διαδικασία παραγωγής μεθανίου είναι εκπληκτικά ταχύτερη και αποδοτικότερη. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι με ζωικά υπολείμματα χρειάζονται περίπου 30-40 ημέρες για την παραγωγή βιοαερίου, ενώ με τα υπολείμματα φαγητού μόλις 2! Η απόδοση κατά μέσω όρο είναι : για κάθε 1 κιλό φαγητού(ανακατεμένο με νερό), παράγονται 250 γραμμάρια βιοαερίου.

Το πρόβλημα στην Ελλάδα, αλλά και γενικότερα στης ευρωπαϊκές χώρες, είναι ότι οι θερμοκρασίες, πέραν της καλοκαιρινής περιόδου, παρουσιάζουν μεγάλες αποκλίσεις (πολύ κάτω των 30 βαθμών κελσίου). Αυτό, όσον αφορά τη διαδικασία «χώνευσης» και παραγωγής Μεθανίου, αποτελεί ένα απαγορευτικό παράγοντα. Αυτό συμβαίνει γιατί τα βακτήρια «χώνεψης» χρειάζονται περίπου 37 βαθμούς Κελσίου για τις μεταβολικές τους διεργασίες. Η αλήθεια είναι ότι δύναται να υπάρξουν σε ένα ευρύτερο φάσμα θερμοκρασιών (από 25 έως 50  περίπου βαθμούς κελσίου), αλλά η βέλτιστη θερμοκρασία είναι ~37 βαθμούς.

          Ο κλωβός που χρησιμοποιείται για κομποστοποίηση, είναι ιδιοκατασκευή και εκμεταλλεύεται, τη συνύπαρξη των άλλων δύο συστημάτων, ώστε να είναι το δυνατόν αποδοτικότερος. Συστήματα κομποστοποίησης δύνανται να υπάρξουν στην Ελλάδα και τους «κρύους» μήνες, αλλά με το παρόν σύστημα επιταχύνουμε τη διαδικασία αυτή.

               Από την όλη διαδικασία θα παράγεται υψηλής ποιότητας λίπασμα. Αυτό δύναται να χρησιμοποιηθεί ως έχει. Το λίπασμα θα προέρχεται από τα εξής:
                1.     Υγρό λίπασμα από τη διαδικασία χώνευσης.
                2.     Στερεό λίπασμα από την κομποστοποίηση.
                3.     Υγρό λίπασμα κομποστοποίησης (compost tea).

Τα λιπάσματα αυτά είναι άριστης ποιότητας, απόλυτα φυσικά και οικολογικά. Αυτό διότι όλα προέρχονται από οργανικό υλικό, μέσα από διαδικασίες παραγωγής που χρησιμοποιεί η ίδια η φύση.            Σημείωση : το σύστημα δύναται να παράγει βιοαέριο με χρήση κοπριάς ζώων (αγελάδων, προβάτων κτλ). Απλά ο ρυθμός παραγωγής μεθανίου θα είναι μικρότερος (μεγαλύτερος χρόνος ζύμωσης).

             Αξίζει να σημειωθεί πως όλα τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για τις κατασκευές είναι ανακυκλωμένα και ανακυκλώσιμα ( υλικά από ρακοσυλλέκτες και άχρηστα υλικά οικοδομικών εργασιών).

            Το σύστημα όπως ακριβώς περιγράφηκε παραπάνω, έχει υλοποιηθεί πλήρως και βρίσκεται στον προαύλιο χώρο όπου στεγάζεται η Ελληνική Ομάδα Διάσωσης Μαγνησίας, στο Φυτόκο Ν. Ιωνίας. Είναι προσβάσιμο σε όποιον ενδιαφέρεται να το επισκεφτεί.

              Να σημειωθεί ότι το σύστημα έχει κατασκευασθεί από εθελοντές, δεν αποσκοπεί στο κέρδος και ως μόνο σκοπό έχει να βοηθήσει την κοινωνία, στα δειλά οικολογικά της βήματα.
             Το σύστημα που περιγράφηκε παραπάνω φέρει δίπλωμα ευρεσιτεχνίας  και αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία.

Μια γεύση για το τι ακολουθεί… 
Στόχος, εκτός των άλλων εφευρέσεων, είναι να δημιουργηθεί ένα “Οικολογικό Παρατηρητήριο”, προκειμένου να φιλοξενεί επισκέπτες, ερευνητές – επιστήμονες, τουρίστες με οικολογικά ενδιαφέροντα και δράσεις περιβαλλοντικής εκπαίδευσης. 

Το παρατηρητήριο αυτό θα έχει εφευρέσεις που είναι ιδιοκατασκευές και η γενικότερη ιδέα είναι να χρησιμοποιηθούν ανακυκλώσιμα και ανακυκλωμένα υλικά. Ενδεικτικό παράδειγμα είναι η δημιουργία ανεμογεννητριών από ανακυκλωμένα υλικά οικοδομών. 

Όλα τα επιμέρους στοιχεία του οικολογικού παρατηρητηρίου, θα είναι έτσι κατασκευασμένα, ώστε να μπορούν να «φιλοξενηθούν» και να λειτουργούν, σε οικιακό περιβάλλον. Παράδειγμα αυτού αποτελεί και το σύστημα παραγωγής βιοαερίου και οργανικού λιπάσματος (που περιγράφηκε παραπάνω), όπου καθένας θα μπορεί να φιλοξενεί στην αυλή ή την ταράτσα του σπιτιού του. 

13 Ιανουαρίου 2009, 

Λάκκας Σπυρίδων  &   Χρυσόμαλλος Γεώργιος

Σχετικά άρθρα