ΜΕ ΤΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΗΝ ΟΜΟΡΦΙΑ – ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΑΜΠΡΕΛΛΗΣ

Ξεκινώντας από τη φωτογράφιση του τοπίου πριν μια εικοσαετία και κατόπιν της φύσης, την τελευταία δεκαετία έστρεψε την προσοχή του στα πουλιά. Αυτό που τον συγκίνησε και του προκάλεσε την προσοχή ήταν η συνεχής εναλλαγή που παρατηρούσε μεταξύ της ατομικότητας και της ομαδικότητας και μεταξύ της κίνησης και της ακινησίας στην καθημερινή ζωή των πουλιών.   «Από πολλές ανάλογες παρατηρήσεις συμπεραίνει κανείς   ότι μπορούμε να πάρουμε πολλά μαθήματα οικοεκπαίδευσης από τη φύση». Επίσης «η μίμηση της κίνησης των πουλιών από τους ανθρώπους θα προσέδιδε σε αυτούς ανάλογη χάρη», απέναντι σε εκείνη την ανθρώπινη κίνηση  που εκφράζει ένα ψυχισμό χωριστικότητας και βαρβαρότητας.

Η στροφή της προσοχής στη φύση και στα ζώα θα μπορούσε να προκαλείται από την ανάγκη να καλυφθεί ένα καταπιεστικό εσωτερικό έλλειμμα  βιώματος ευτυχίας και νοήματος στη ζωή. Εάν αναλογιστούμε ότι κατά κάποιο τρόπο ο άνθρωπος περικλείει μέσα του όλα τα βασίλεια της φύσης και ότι ο σημερινός ψυχισμός του μέσου κατοίκου της πόλης λειτουργεί χωριστικά απέναντι στη φύση, θα μπορούσαμε να πούμε ότι η ανάπτυξη ψυχολογικών σχέσεων με διάφορες μορφές ζωής αποτελεί την απαρχή ενός δρόμου ολοκλήρωσής του.

Ο μεγάλος Αμερικανός φιλόσοφος Λιούις Μάμφορντ μελέτησε τον «μύθο της μηχανής» στην ανθρώπινη ιστορία και ανέλυσε ιστορικά τους παράγοντες που τον διεύρυναν και τον έκαναν κυρίαρχο στον σύγχρονο πολιτισμό. Παράλληλα ασχολήθηκε με τον αυτοκαταστροφικό ψυχισμό του ανθρώπου που ζει με βάση τον μύθο της μηχανής και που μεταξύ άλλων απειλεί την βιωσιμότητα της ανθρωπότητας. Γ’ αυτό το λόγο «προτείνει απέναντι στο κυρίαρχο πρότυπο του Προμηθέα αυτό του Ορφέα  και την έννοια της λύτρωσης που αυτός ενσαρκώνει». Ο ψυχισμός του φωτογράφου της φύσης και της αποτύπωσης της ομορφιάς της από αυτόν, για χάρη της ευαισθητοποίησης των συνανθρώπων του αλλά και για την δόξα της ίδιας της δημιουργίας και του δημιουργού της, αποτελεί μια ενσάρκωση του Ορφικού προτύπου.  «Δεν αρκεί η αποτύπωση της ασχήμιας και της καταστροφικότητας του σύγχρονου ανθρώπου για την ευαισθητοποίησή του». Η αποτύπωση της ομορφιάς μπορεί να ξυπνήσει την ομορφιά της πνευματικής ολοκλήρωσης μέσα στον άνθρωπο.

Ο κος Λαμπρέλης περιγράφει την εμπειρία του ως καθηγητή στο πανεπιστήμιο, κάνοντας λόγο για τις δυνατές εμπειρίες που αποκόμισαν οι μαθητές του από μια εκδρομή μαζί του στην προστατευόμενη ζώνη της λίμνης Κερκίνη. Δυστυχώς η μη εξασφάλιση χρηματοδότησης δεν επέτρεψε την επανάληψη αυτής της εμπειρίας σε άλλους μαθητές, την εποχή μάλιστα που όπως αποκαλύφθηκε αργότερα στο ίδιο πανεπιστήμιο γίνονταν μεγάλη «κακοδιαχείριση» των πόρων.
Όμως πέρα από την ευθύνη του δημιουργού, υπάρχει και η ευθύνη του κοινού το οποίο έρχεται αντιμέτωπο με ένα πληθωριστικό όγκο ερεθισμάτων για την αξιολόγηση των οποίων απαιτείται μια εξασκημένη πειθαρχία και διάκριση. Για την αντιμετώπιση αυτού του σύγχρονου φαινομένου και την διευκόλυνση της πρόσβασης στην αληθινή και βιώσιμη σκέψη συναίσθημα και βίωμα απαιτείται η κωδικοποίησή τους, όπως αντίστοιχα έχει γίνει με την κωδικοποίηση των νόμων.

Το κοινό αυτό σήμερα παραμένει πολύ μικρό και σε ότι αφορά την Ελλάδα και τη φωτογραφία της φύσης δύσκολα ξεπερνά τα 500 άτομα. Με ένα τόσο μικρό αριθμό, τα εκδοτικά εγχειρήματα δεν μπορεί παρά να αντιμετωπίζουν προβλήματα βιωσιμότητας τα οποία σε μερικές περιπτώσεις βοηθούνται από την ένταξή τους στα πανεπιστημιακά συγγράμματα.
Σήμερα περισσότερο από ποτέ «απαιτείται ένα συνεργατικό πνεύμα δημιουργών και μια γέφυρα ώσμωσης με το κοινό. Χωρίς σκέψη ο κόσμος δεν είναι βιώσιμος».

Σχολιασμός: Αλέξανδρος Μπέλεσης, 
Μέλος της ΜΚΟ Σόλων

12 Ιανουαρίου 2009