1

ΕΛΛΗΝΙΚΟΙ ΘΕΣΜΟΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ (ΣΥΝΗΓΟΡΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ, ΕΛΕΓΚΤΕΣ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ, ΣΤΕ ΚΛ.Π) (3)

3.   Τα σώματα επιθεωρητών της Διοίκησης

a.   Το Σώμα Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης (ΣΕΔΔΔ)
       Το αρχαιότερο σώμα επιθεωρητών20 συγκροτούν οι επιθεωρητές-ελεγκτές δημόσιας διοίκησης, που συγκροτείται στο Υπουργείο Εσωτερικών με απόσπαση υπαλλήλων, για να ελέγξει θέματα νομιμότητας και ποιότητας παροχής υπηρεσιών στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα, με τη διενέργεια επιθεωρήσεων.

Αν και μπορεί να επιληφθεί έρευνας και κατόπιν υποβολής ατομικής αναφοράς, στην πράξη τείνει να αποφεύγει την έρευνα εξατομικευμένων περιπτώσεων, δεδομένης της αποστολής του που είναι ο έλεγχος συνολικά της λειτουργίας μιας υπηρεσίας για την οποία υποβάλλει στους αρμόδιους Υπουργούς έκθεση ελέγχου. Είναι ωστόσο εξίσου σημαντική η αρμοδιότητα του ΣΕΕΔΔ να ασκεί προανακριτικό έργο, κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας, κάτι που φαίνεται να συμβαίνει σε θέματα πολεοδομικά και παράνομων παρεμβάσεων σε προστατευόμενες περιοχές.

a.   Ο Γενικός Επιθεωρητής
        Ο Γενικός Επιθεωρητής21 είναι ο επιθεωρητής των επιθεωρητών στο εσωτερικό της δημόσιας διοίκησης, συντονίζει και αξιολογεί το έργο των ελέγχων της διοίκησης, ζητεί διοικητικό ή πειθαρχικό επανέλεγχο και συχνά προκαλεί πειθαρχικές ή ποινικές διώξεις. Έχει επομένως σημαντικό ρόλο σε θέματα συγκάλυψης ή διαφθοράς των δημοσίων υπαλλήλων και σε θέματα προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος.
       Χαρακτηριστικό παράδειγμα22 οι διαπιστώσεις του ότι η αντικατάσταση του προϊσταμένου της Κτηματικής Υπηρεσίας Αιτωλοακαρνανίας  οφειλόταν σε πολιτικές πιέσεις και ότι ο νέος προϊστάμενος προέβη στην συγκάλυψη καταπατητών στη Λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου-Αιτωλικού, συγκάλυψη για την οποία ο Γενικός Επιθεωρητής ζήτησε την αντικατάστασή του και την πειθαρχική και ποινική του δίωξη.

b.   Η Ειδική Υπηρεσία Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠ)
       Η ΕΥΕΠ23 υπάγεται απευθείας στον Υπουργό ΠΕΧΩΔΕ. Διαφοροποιείται από τα άλλα δύο σώματα επιθεώρησης διότι το αντικείμενο ελέχου της δεν είναι οι δημόσιες υπηρεσίες αλλά οι οχλούσες και γενικώς παρανομούσες δραστηριότητες και η βλάβη του φυσικού περιβάλλοντος. Διενεργεί αυτοτελείς ελέγχους για ποικίλα θέματα τήρησης της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, συντάσσει εκθέσεις παράβασης προς κάθε φορέα παράβασης, δημόσιο ή ιδιωτικό και εισηγείται πρόστιμα, τα οποία καλείται να επιβάλλει, αναλόγως βαρύτητας, ο Νομάρχης, ΓΓΠεριφέρειας ή ο Υπουργός ΠΕΧΩΔΕ.
       Οι αυτοψίες και τελικώς, όταν υποβάλλονται, οι εισηγήσεις περί προστίμων της ΕΥΕΠ είναι πολύτιμο αποδεικτικό υλικό για την ύπαρξη περιβαλλοντικών παραβάσεων. Για παράδειγμα, η έρευνα του Συνηγόρου του Πολίτη για την ρύπανση εργοστασίου τσιμεντοβιομηχανίας στο Βόλο στηρίχθηκε στα ευρήματα της αυτοψίας και στην εισήγηση προστίμου της Ε.Υ.Ε.Π-Τομέα Β.Ελλάδας για συγκεκριμένη και σοβαρή παραβίαση περιβαλλοντικών όρων του εργοστασίου. Η συστηματικότητα των ελέγχων της ΕΥΕΠ αποτελεί ωστόσο το ζητούμενο.24

20 Ν.2477/97 άρθρ.6, 8α, νυν Ν.3074/02.
21 Ιδρυτικός Ν.3074/02.
22 Βλ. στην Ετήσια έκθεσή του έτους 2007, σελ.11 επ,  www.gedd.gr

23 Άρθρ.9 Ν.2947/01, π.δ. 165/03.

24 Για την υπόθεση της τσιμεντοβιομηχανίας στο Βόλο αλλά και την καθυστερημένη επιβολή προστίμου από τον Υπουργό στους ΑΗΣ Ν.Κοζάνης, μετά από εντολή ελέγχου στην ΕΥΕΠ, βλ. τα έγγραφα του Συνηγόρου και την διοικητική ανταπόκριση  στην ενότητα «φυσικό περιβάλλον», «αέρας», σε www.synigoros.gr/perivallon