Μια πρόκληση ώστε οι θρησκείες και οι άνθρωποι να υπηρετήσουν την ανάγκη Τα κριτήρια μιας βιώσιμης αποδοχής απέναντι στην πίστη Ποια πρέπει να είναι τα κριτήρια μιας βιώσιμης αποδοχής απέναντι στην πίστη. 1.Πρωταρχικά δεν πρέπει να είναι ο τόπος ή ο χρόνος γέννησης. Δυστυχώς η επικοινωνία με θρησκευτική κουλτούρα είναι ένα ζήτημα δεσμευμένο σε χρόνο και τόπο και δεν εξαιρούμαστε από αυτό. Αυτό υποδηλώνει έναν υλισμό και έναν περιορισμό του πνεύματος. 2. Το επόμενο δεν πρέπει να είναι η μαζικότητα μιας πεποίθησης, ή μιας κουλτούρας. Η μαζικότητα δεν ήταν τεκμήριο ορθότητας.
Ας αναλογιστούμε που βρισκόταν η μαζικότητα την ώρα της σταύρωσης, ή την εποχή του Αχενατόν, ή του Ασόκα, ή του Σωκράτη, ποια ήταν η πρόθεσή της και η στάση της. Συνεπώς η ορθότητα μιας πεποίθησης δεν βρίσκεται εκεί. Οπωσδήποτε δεν πρέπει να βασιστούμε στην ισχυρογνωμοσύνη και στον βεβαιωτικό χαρακτήρα. Μας χρειάζεται η λεπτότητα της εναίσθησης, μια αντίληψη λεπτής υφής όπου δεν προβάλλει η συνείδησή μας σαν κυρίαρχη το δικό της φως για μια κατ’ επίφαση έρευνα, αλλά καταγράφει με μια βαθιά, ελεύθερη και αποσπασμένη εντύπωση το βάθος του κηρύγματος, της πραγματικότητας.
3.Ένα άλλο κριτήριο βρίσκεται στην αναπτυξιακή συμπληρωματικότητα. Για παράδειγμα στην Ανατολή, ο Βουδισμός ανέπτυξε την απόσπαση, καθώς η παράδοση λειτουργεί τόσο σαν δέσμευση όσο και σαν σταθερότητα. Εκεί δε χρειαζόταν ένα πλέγμα συναισθηματικότητας, αλλά μια νοητικοποίηση και μια απόσπαση από την αισθαντικότητα, από την ταύτιση, από την εγκοσμιότητα. Η εγκοσμιότητα και η θρησκευτικότητα ήταν σε μια ανιμιστική εμπλοκή στην Ανατολή. Στη Δύση απέναντι στην ατομικοποίηση, στη διανοητική και οργανωτική ανάπτυξη της αρχαιότητας που είχε αρχίσει να αναπτύσσεται και στην υλιστικότητα, στην ειδωλολατρική παγανιστική μυστικότητα της θρησκευτικότητας, χρειαζόταν μια μεστή αισθαντική ανάπτυξη ως αντιστάθμιση και ένα πρότυπο υπηρεσίας ως υπέρβαση της ιδιοτέλειας. Αυτό το προσέφερε ο Χριστιανισμός.
Στην εποχή μας πρέπει να αρχίσουμε να αντιλαμβανόμαστε μια νέα προοπτική για τη θρησκευτικότητα. Όλες οι όψεις της θρησκευτικότητας του παρελθόντος είχαν μέσα τους τη τραγικότητα. Αυτή εκφραζόταν ως μήνυμα μέσα από την ζωή του θεμελιωτή, την κατάληξή της, τη μέθοδο και την ασκητική της. Σήμερα έχουμε την ευκαιρία να αναπτύξουμε ειδικά στο τομέα της θρησκευτικότητας μια μετατραγική προσέγγιση. Η μετατραγική προσέγγιση προϋποθέτει να απελευθερωθούμε από την πρακτική ενός γραμμικού χρόνου και κόσμου. Να αντιληφθούμε το μέλλον σαν ένα πεδίο ευκαιρίας μέσα από το νόμο της αιτίας και του αποτελέσματος. Δηλαδή μέσα από μια αιτιότητα που μπορεί το καλό και που πολλαπλασιάζει το καλό, μέσα από μια ρυθμικότητα, περιοδικότητα ζωής και αναγέννησης, μέσα από μια καθημερινότητα γεμάτη από προοπτικές μετακαταναλωτικής και ψυχολογικής ευτυχίας, (ίσως και καταναλωτικής υπό ορισμένες συνθήκες), μέσα από μια καθημερινή βιοσοφία σωστών ανθρωπίνων σχέσεων, μέσα από μια θεατρική ανάπτυξη της προσωπικότητας ευχαριστησιακή, συντροφική, μέσα από μια οικολογική λιτότητα και αποσύνδεση από τη ζωική βαρβαρότητά μας.
Η θεατρική έκφραση του ανθρώπινου δυναμικού και η θεατρική επικοινωνία του ανθρώπου με τον κόσμο και το Θεό μπαίνουν σε ένα δρόμο που μπορεί να παντρέψει για πρώτη φορά τη λογική ανάπτυξη και σημασία με τη ψυχολογική υπόσταση. Αυτό καθίσταται δυνατό με τη συνδρομή πολλών παραγόντων.
Για πρώτη φορά εμφανίζεται η δυνατότητα μιας θρησκευτικής παιδείας που μπορεί να εναρμονίσει την αμεροληψία με την κατανόηση και τη συμμετοχή. Αυτές είναι νέες τάσεις και νέες ευκαιρίες. Η θρησκευτική ανάπτυξη του κόσμου και του ανθρώπου έχει μπροστά της ένα διαχρονικό σύμβολο ανάπτυξης, και συμβολίζεται στο Μυστικό Δείπνο. Ένα άλλο διαχρονικό σύμβολο που συνδέεται με την απελευθέρωση από τα σκύβαλα του παρελθόντος, αποτελεί ο καθαρισμός των στάβλων του Αυγεία, από εκείνον τον διάκονο που έχει χειραγωγήσει τον Λέοντα της προσωπικότητας, από την ψυχή ή την ταυτότητα που έχει χειραγωγήσει το προσωπείο με τη δύναμη του χρόνου, με τη ρυθμικότητα της ζωής και της ψυχής, και που έτσι μπορεί να συγκεράσει την ταυτότητα με την ολότητα, την ιστορικότητα με την οικουμενικότητα.
Το Μυστικό Δείπνο παραμένει ένα πραγματικό μυστήριο, ένα μυστήριο συνταύτισης και ανάδειξης της υπόστασης της κοινότητας, ένα μυστήριο με ανάγλυφες λεπτομέρειες που μας καλεί να λειτουργήσουμε και να μεγεθύνουμε τον εαυτό μας υπηρετούντες και όχι υπηρετούμενοι ως διάκονοι του Όντος και του άλλου. Αυτό υπηρέτησαν άνθρωποι της τέχνης και αυτό πρέπει να υπηρετήσει και η θρησκεία προς τους άλλους τομείς μείζονος πολιτιστικής δημιουργίας αντί να προτάσσει το δικό της ρόλο. Αντί να απαιτεί υπηρεσία προς αυτή πρέπει να προσφέρει υπηρεσία προς την πολιτική, τη φύση και τον πολιτισμό.
Στη φράση του Κάφκα «ανάμεσα σε εμάς και τον κόσμο να υποστηρίξουμε τον κόσμο» ή στην άλλη φράση του «ο δρόμος από εμάς προς τον πλησίον είναι πολύ μεγάλος και μακρύς»υπάρχει ένα θεμελιακό θρησκευτικό κ%A
Η Δύση μοιάζει σήμερα με την Κίνα τον δέκατο έννατο αιώνα, που είχε τέτοια αλαζονεία και σιγουριά για την ανωτερότητά της, θεωρώντας τους άλλους υποδεέστερους, που δεν έκανε τίποτα για να αλλάξει προς το καλύτερο τα πράγματα στο εσωτερικό της, μέχρι που οι δυτικοί την άλωσαν, διαμοίρασαν τα εδάφη της και άσκησαν κυριαρχία πάνω της.
Ένα από τα πιο δύσκολα εμπόδια που λειτουργούν ενάντια στους απλούς πολίτες στη Δύση είναι η αυτοικανοποιητική υπόθεση ότι οι δυτικοί θεσμοί και φιλοσοφίες είναι εγγενώς απρόσβλητοι από την άνοδο του ολοκληρωτισμού.
Οι περισσότεροι σήμερα αναρωτιούνται και ανησυχούν για το τι πρόκειται να απογίνει η Δύση, γιατί φαίνεται να περνάει μία ριζική κρίση, δηλαδή μία κρίση τόσο στο πολιτισμικό όσο και στο γεωπολιτικό πεδίο. Το φιλελεύθερο μοντέλο της κοινωνικής και πολιτικής της ζωής ήταν όντως ένα υπόδειγμα για όλο τον κόσμο
Αυτό το ερώτημα είναι πολύ παλιό και άπτεται της φύσης του ανθρώπου και των όντων. Ο ρεαλισμός (θα τον ονόμαζα υπαρκτό ρεαλισμό, γιατί αληθινό ρεαλισμό δεν μπορούμε προς το παρόν να έχουμε) θεωρεί ότι ο άνθρωπος είναι κακός, γιατί για χιλιάδες χρόνια έτσι τον ξέρουμε.
Η εθνική στρατηγική λειτουργεί κυρίως στο πεδίο του υπαρκτού ρεαλισμού, ενώ ο πολιτισμός στο πεδίο των ποιοτήτων και της ταυτότητας. Λέγοντας «υπαρκτού» εννοώ ότι ο ρεαλισμός θα μπορούσε να έχει και μία άλλη έκφραση, αλλά μένω στο πεδίο του ρεαλισμού όπως αυτός γίνεται κατανοητός σήμερα.
Αναφερόμαστε συχνά στον φόβο του θανάτου, γιατί είναι το θεμέλιο -θα λέγαμε- πάνω στο οποίο στηρίζεται για αχανή χρόνο ο ανθρώπινος πολιτισμός, έχει διαπεράσει τις ποιότητές του και έχει χαρακτηρίσει τη σκέψη των ανθρώπων.
Οι κοινωνικές σχέσεις αποτελούν τον καθρέφτη του πώς αντιλαμβανόμαστε τη συλλογικότητα, του τι είδους συλλογικότητες έχουμε (φθάνοντας μέχρι τα έθνη και την ανθρωπότητα) και του τι είδους άτομα είμαστε ή τι είδους άτομα αποτελούν το κυρίαρχο πρότυπο της κοινωνίας – όχι το πρότυπο που λέμε αλλά αυτό που κατά βάθος ακολουθούμε.
Όλα όσα κάνουμε στη ζωή αποκαλύπτουν την ύπαρξη και τη λειτουργία μιας Θεμελιώδους Σχέσης από την οποία πηγάζουν όλες οι σχέσεις. Αυτό συμβαίνει επειδή η ίδια η Συνείδηση είναι Σχέση, δηλαδή επειδή, σε αδρές γραμμές βέβαια, υπάρχει το υποκείμενο ως παρατηρητής, το παρατηρούμενο και η λειτουργία όχι μόνον της παρατήρησης αλλά και της δημιουργικής αντίδρασης του υποκειμένου.
Το χάσιμο χρόνου είναι η νέα θανάσιμη αμαρτία της μεταμοντέρνας θεολογίας. Με στόχο να αποφύγουμε το χασομέρι τρώμε πιο γρήγορα, κοιμόμαστε λιγότερο, μιλάμε λιγότερο με τα μέλη της οικογένειάς μας και με τους γείτονές μας. Αυτή η σπασμωδική επιτάχυνση του χρόνου που βιώνουμε σήμερα, έγινε σταδιακά μια από τις πλέον χαρακτηριστικές πτυχές της νεωτερικότητας.
Με τη δημοκρατία συνδέεται εμφανώς, περισσότερο από κάθε άλλο πολίτευμα, η πληθικότητα. Σε ένα ολοκληρωτικό πολίτευμα πάλι υπάρχει η πληθικότητα, αλλά σαν χειραγωγούμενο και ενίοτε υπό εκμετάλλευση στοιχείο, ενώ στη δημοκρατία αυτή είναι το ελέγχον και αναδυόμενο κυβερνητικό στοιχείο.
Αυτές οι έννοιες μπορούν να έχουν είτε ένα περιεχόμενο απόλυτο είτε ένα περιεχόμενο σχετικό με την ψυχολογία του φορέα τους ή με τις συνθήκες πολιτισμού. Οι διαφορές ανάμεσά τους είναι τεράστιες.
Χρησιμοποιούμε cookies για να βελτιώσουμε την εμπειρία σας στον ιστότοπό μας. Με την περιήγηση σε αυτόν τον ιστότοπο, συμφωνείτε με τη χρήση των cookies από εμάς.