ΕΠΙΣΤΗΜΕΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ, ΣΥΝΘΕΣΗ & ΣΧΕΔΙΟ ΙΔΕΩΝ

Γ. Η ΘΕΜΕΛΙΑΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΩΝ ΙΔΕΩΝ ΣΤΗ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΙΣΤΗΜΗ (του Γιάννη Ζήση)

Einstein 2 - Σόλων ΜΚΟ
image_pdfimage_print

Einstein 2 - Σόλων ΜΚΟΕίναι σκόπιμο από την αρχή να αντιληφθούμε πως η επιστήμη που εξελίχθηκε σε πρωταγωνίστρια όλων των βαθύτερων ρευμάτων γνώσης, με εξαίρεση την ψυχολογία που ήταν ο επαναστατικός τομέας των επιστημών του ανθρώπου, ήταν η φυσική επιστήμη. Υπήρξαν βέβαια οπωσδήποτε θεμελιώδεις αλλαγές μέσα στον εικοστό αιώνα στο τομέα της επιστήμης των μαθηματικών. Όμως στη φυσική επιστήμη είχαμε μια ριζοσπαστικοποίηση των εξελίξεων μέσα από τρία ρεύματα. 

       Το πρώτο ρεύμα ήταν το ρεύμα της δυναμικής του πολύ μικρού, της ασάφειας σε αυτή τη δυναμική και της τμηματικότητας της ανακάλυψης, της αναγκαστικής της φυσικής τμηματικότητας, στο ελάχιστο. Μια ιστορία αρχαία που πήρε όμως νέα δυναμική μέσα από τη θεωρία των Κβάντων και τη κβαντομηχανική.
       Το δεύτερο επαναστατικό ρεύμα ήταν το ρεύμα που συνδέθηκε με την ταχύτητα του φωτός  όπως το πρώτο συνδέθηκε καθοριστικά με το μέλαν σώμα.
       Η ειδική σχετικότητα είχε μια σαφή σχέση και με τον ηλεκτρομαγνητισμό και συνδέθηκε με την παγκόσμια σταθερά της ταχύτητας του φωτός. Πρέπει λοιπόν εδώ να σημειώσουμε ότι τα δυο πρώτα μεγάλα ρεύματα που εξελίχθηκαν ήταν το ρεύμα της ηλεκτρομαγνητικής θεωρίας που από την κλασσική της μορφή απέκτησε μια κβαντομηχανική δυναμική ανάπτυξης και η θεωρία της βαρύτητας στην Νευτώνεια φυσική. Η Νευτώνεια μηχανική εξελίχθηκε μέσα από την ειδική και γενική σχετικότητα σε ένα σύνολο πολύ πιο περιεκτικό εννοιολογικά που απαιτεί μια βιωματική υπέρβαση για να συμπορευτεί στη συνείδησή μας με την νέα επιστημονική θεώρηση. Αυτά λοιπόν τα δυο ρεύματα εξελίχθηκαν και απέκτησαν μια δυναμική επαναστατική για τον σύγχρονο κόσμο και  σιγά-σιγά για τις εφαρμογές. Εκείνο το ρεύμα που έμενε πίσω ήταν ο τομέας της θερμοδυναμικής, ο τομέας της στατιστικής φυσικής που βέβαια είχε ένα ευρύ πεδίο εφαρμογών καθώς μαζί με τις υπόλοιπες εξελίξεις, τις θεωρητικές, μπορούσε να συνδεθεί με τη φυσική στερεού σώματος και με άλλους τομείς ανάπτυξης φυσικής επιστήμης.
       Εδώ λοιπόν έρχεται ένα νέο ριζοσπαστικό ρεύμα, το ρεύμα της θεωρίας της πολυπλοκότητας, της ιστορικότητας και των διαμορφωτικών ελκυστών ή ολκών, το ρεύμα της «θεωρίας του χάους» ή από μια άποψη της θεωρίας του ολισμού που αναδεικνύεται από τη στατιστική δυναμική, από τα ιστορικά στοιχεία της στατιστικής ανάπτυξης και εξέλιξης της φύσης, της ανάπτυξης των πληθυσμών και των σχέσεων σε πεδία διακυμάνσεων και διακλαδώσεων. Αυτό το ρεύμα λοιπόν λειτούργησε με έναν ανάλογο τρόπο όπως τα μεγάλα προηγούμενα ρεύματα στην εξέλιξη του τρίτου βασικού άξονα ανάπτυξης της επιστήμης. Και υποδηλώνει βέβαια ότι είμαστε μόνο στην αρχή πλέον της καταγραφής καθώς προσετέθη και η ιστορικότητα, προσετέθη και η δυναμική που υπάρχει μέσα από την ιστορικότητα και τη διακύμανση της πολυπλοκότητας. Υπάρχει κάτι καινούργιο που σίγουρα ανατέλλει μέσα από αυτό το τομέα και για τους υπόλοιπους τομείς καθώς το παρελθόν αναδεικνύεται σαν μια ποιοτική ασυνέχεια σε μικρές ή μεγάλες κλίμακες σε σχέση με το παρελθόν καθώς δεν υπάρχει αυτό το δεδομένο της στατικής εικόνας αλλά υπάρχει η δυναμική των διακλαδώσεων στην ανάπτυξη τόσο τη συμπαντική, όσο και την μικροκοσμική.
       Φύγαμε από τη γραμμικότητα και εδώ βλέπουμε χαρακτηριστικά ότι στη διαφυγή αυτή συντελεστικός παράγων ήταν και η εξέλιξη που έγινε στο μαθηματικό τομέα, έναν μαθηματικό τομέα που όμως αρκετά νωρίς και πριν από τον προηγούμενο αιώνα είχε διασυνδεθεί πολύ στενά με την μελέτη της φυσικής πραγματικότητας. Είμαστε λοιπόν στην αρχή και αυτό που υποδηλώνεται είναι ότι δεν υπάρχει κλειστός ορίζοντας, δεν υπάρχει τελευταίος ορίζοντας για την γνώση και για τη φυσική επιστήμη.
       Η πλοκή αυτή και η σύνθεση των τριών κλασσικών προσεγγίσεων της φυσικής επιστήμης και των νεωτερικών τους εκφάνσεων με τη μηχανική, τη σχετικότητα και τη «θεωρία του χάους», την ανάπτυξη της μη γραμμικής προσέγγισης των φυσικών φαινομένων γίνεται καθοριστική στο επίπεδο του πολύ μικρού και του πολύ μεγάλου, στο επίπεδο το κοσμολογικό, στην αρχή του χρόνου και στην ιστορικότητα του σύμπαντος και στη δυναμική επίσης του πολύ μικρού όπως τα φαινόμενα κβαντικής επικοινωνίας ή κβαντικών υπολογιστών που αποτέλεσαν ζητήματα βασικής διαπραγμάτευσης στο 22o συνέδριο Δελφών Λαμίας. Στην τελευταία μάλιστα  περίπτωση η δυναμική αυτή και η συνδυαστική αυτή των βασικών θεωριών της φυσικής επιστήμης αναπτύχθηκε από τον Καθηγητή Τσιάνκ έναν από αυτούς που εργάστηκαν στο θέμα των υπερφωτεινών ταχυτήτων, ταχυτήτων που δεν έρχονται σε καμία αντίφαση με τη θεωρία της σχετικότητας. Αξίζει εδώ βέβαια να σημειώσουμε ότι ένα από τα φαινόμενα που αναδεικνύεται η κρισιμότητα και η δυσκολία της νεωτεριστικής συνδυαστικής των τριών βασικών αυτών θεωριών είναι αυτό που ονομάζεται διεθνώς σαν φαινόμενο αποσύμπλεξης ένα φαινόμενο που συνδέεται με την κατάρρευση, με την αποσύμπλεξη, με την πτώση του κβαντικού αλγοριθμικού λογισμικού και ένα φαινόμενο που επίσης συνδέεται με θέματα οριακά στη θεωρία και στη τεχνολογική δυναμική.  Ένα άλλο επίσης κρίσιμο φαινόμενο είναι το παράδοξο EPR που αναδεικνύεται ως μη τοπικότητα ή ως κβαντικός εναγκαλισμός.
       Το φαινόμενο αυτό θα το ξανασυναντήσουμε στη συνέχεια της διαπραγμάτευσής μας όπως και τα προηγούμενα αλλά θεωρούμε σκόπιμο να αναφέρουμε αυτές τις δυο ακραίες περιπτώσεις δηλαδή την περίπτωση του φαινομένου του κβαντικού λογισμικού, τις βασικές δυσχέρειες για την εξέλιξη και ανάπτυξη του κβαντικού λογισμικού και αντίστοιχα τα ζητήματα τα κοσμολογικά στα οποία αναγκάζεται να συνδράμει συνθετικά η σύγχρονη επιστημονική σκέψη και να οδηγήσει σε νέες προοπτικές για λύση ζητήματα είτε κοσμολογικά είτε εφαρμογών κβαντομηχανικής και θεωρίας κβαντομηχανικής. 

Γιάννης Ζήσης
Δημοσιογράφος – Συγγραφέας
Μέλος της γραμματείας της ΜΚΟ ΣΟΛΩΝ