ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ, ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ

ΠΟΛΥΤΕΛΕΙΑ ΕΝ ΜΕΣΩ ΦΤΩΧΕΙΑΣ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΙΔΕΩΝ

postdam - Σόλων ΜΚΟ
image_pdfimage_print

postdam - Σόλων ΜΚΟΣτις Συνόδους της G8 τα ποσά που διατίθενται για τη φιλοξενία των μελών της κατά το διάστημα που διαρκεί η σύνοδος είναι υπέρογκα, θάλεγε κανείς κυριολεκτικά αστρονομικά, όπως για παράδειγμα το ποσόν των 1,12 δισεκατομμυρίων δολλαρίων ή αλλοιώς 60 δις γιεν για την 3ήμερη Σύνοδο του 2008 στη νήσο Χοκάϊντο της Ιαπωνίας! Μεταξύ όλων να αναφερθεί και το ότι το πρώτο βράδυ προσφέρθηκαν 19 πιάτα και ότι γενικά υπήρξε μεγάλη ποικιλία προϊόντων τοπικών (105!) που σέρβιραν 50 σερβιτόροι από 23 τοπικά ξενοδοχεία.

Θα έλεγε κανείς πως η δαπάνη και η δημόσια προβολή του γεγονότος ήταν δυσανάλογα μεγαλύτερη των αποτελεσμάτων του. Φυσικά ένα μεγάλο μέρος του ποσού (το μισό περίπου σύμφωνα με τα παρασχεθέντα στοιχεία) δαπανήθηκε για την ασφάλεια των ηγετών αυτών και άλλα μικρότερα ποσά για την κατασκευή υποδομών όπως ένα νέο κέντρο τύπου και τηλεπικοινωνιακή υποδομή (Βλέπετε 1).
      Πρέπει πάνω σε αυτό να κάνουμε ορισμένες σκέψεις και να προσπαθήσουμε να δούμε πίσω από τα γεγονότα και μέσω των γεγονότων αυτών.
      Α) Αρχικά θα πρέπει να πούμε ότι οι μεγάλες δαπάνες, οι πολλές κατασκευές και η μεγάλη προβολή συνήθως δείχνουν μία εντροπία, μία έλλειψη ουσίας και μία ανάγκη για προβολή ώστε το μικρό να φανεί μεγάλο. Και εδώ μικρά είναι και οι σκέψεις και οι αποφάσεις. Τελικά όντως δεν φάνηκε το υπέρογκο κόστος και η δημοσιότητα του θέματος της Συνόδου της G8 να ήταν ανάλογα των φτωχών ή μηδαμινών αποτελεσμάτων της σε σημαντικές αποφάσεις παγκοσμίου επιπέδου.
      Β) Ένα δεύτερο πράγμα που πρέπει να σκεφθεί κανείς είναι το ότι η άνεση για δαπάνη τόσο μεγάλων ποσών πρέπει να αναλυθεί οπωσδήποτε μια και το χρήμα φαίνεται να είναι το επίκεντρο των συναντήσεων.
      1.-Η πρώτη πρόχειρη αντίδραση σε αυτό το γεγονός φυσικά μπορεί να στηριχθεί στο ότι οι ηγέτες αυτού του κόσμου δαπανούν από χρήματα κρατικά για την άνετη και ασφαλή παραμονή τους στο όποιο τόπο της συνάντησής τους, τη στιγμή που είναι ήδη προ των πυλών ο κίνδυνος για οικονομική ύφεση, ακόμη και στις μεγάλες ισχυρές χώρες, που υπάρχουν πολλοί άνθρωποι που δεν μπορούν να ικανοποιήσουν τις βασικές ανάγκες της ζωής τους, τη στιγμή που διάφορες συγκρούσεις στον κόσμο (στις οποίες μάλιστα συχνά εμπλέκεται και η Δύση) έχουν επιδεινώσει ραγδαία το βιοτικό επίπεδο των ανθρώπων στις εμπόλεμες περιοχές. Πέραν του ότι αυτό αποτελεί μία πρόκληση γι’ αυτούς που έχουν ανάγκη (και είναι πολλοί αυτοί), διερωτάται κανείς: Πώς αυτοί οι ηγέτες αισθάνονται ελεύθεροι να δαπανούν τέτοια ποσά, ενώ ταυτόχρονα ζητούν από τους πολίτες των χωρών να ανεχθούν μείωση των εισοδημάτων τους; Τι εννοούν όταν μιλάνε για τους λαούς; Ότι μήπως αυτοί δεν ανήκουν στον λαό; Ότι η παγκοσμιοποίηση αφορά μόνον τους αδύναμους και όχι αυτούς που μπορούν να κάνουν κάτι άλλο; Αλλά να μην ξεχνούν ότι τα χρήματα που δαπανούν κατά τις συνόδους τους δεν είναι δικά τους, αλλά ανήκουν στο δημόσιο ταμείο. Χρειάζεται μεγαλύτερη συνέπεια ανάμεσα στις διακηρύξεις και στις πράξεις. Αυτή η έλλειψη συνέπειας είναι ένας σημαντικός παράγοντας εξάντλησης των θεσμών και των κοινωνιών.
      2.- Το δεύτερο και σημαντικότερο επιχείρημα δεν αφορά τη διαφορά ανάμεσα σε αυτούς και τους άλλους, τους πολλούς, που έχουν ανάγκη, αλλά κατά την άποψή μας κάτι ακόμη χειρότερο από το προηγούμενο, που έχει σχέση με αυτή καθαυτή την πράξη, άσχετα από τις παγκόσμιες οικονομικές συνθήκες. Πώς άνθρωποι όπως αυτοί, οι οποίοι είναι (καλώς ή κακώς) επιφορτισμένοι με την αντιμετώπιση των προβλημάτων του σύγχρονου κόσμου (που είναι πολλά και μεγάλα), είναι προσκολλημένοι ή δέχονται τέτοιου είδους ανέσεις και προβολή; Αυτό μπορεί να οδηγεί στην διατύπωση ορισμένων ερωτημάτων και εξαγωγή συμπερασμάτων.
      α.-Άνθρωποι τόσο προσκολλημένοι στην άνεση και την προβολή δύσκολα μπορούν να είναι ανεπηρέαστοι από τη δύναμη και τον πλούτο, καθώς και τους φορείς τους. Όμως ο κόσμος έχει ανάγκη από τη νηφάλια σκέψη και απόφασή τους (αν υποτεθεί ότι διαθέτουν τέτοια) σε μια τόσο δύσκολη και κρίσιμη ιστορική εποχή.
      β.-Μια τέτοια προσκόλληση στην άνεση και το αυτονόητο των δαπανών  δείχνει ότι πιθανόν δεν είναι καν κατάλληλοι για την εκπλήρωση του καθήκοντός τους απέναντι στον κόσμο στη δύσκολη αυτή συγκυρία, επειδή αυτά τα χαρακτηριστικά καταδεικνύουν πως ένας άνθρωπος δεν είναι αφοσιωμένος στο καθήκον για το οποίο έχει εκλεγεί (γιατί αν ήταν δεν θα είχε τέτοιες τάσεις). Επίσης αποτελούν ένδειξη για το ότι δεν  μπορεί να κατανοήσει σε κάποιο βάθος ούτε την κρισιμότητα της στιγμής ούτε την ανάγκη των συνανθρώπων του και ότι επομένως δεν διαθέτει το απαιτούμενο εκείνο ηθικό κύρος για τη συγκεκριμένη θέση που κατέχει. Αλλά και τόσο κρίσιμη να μην ήταν η συγκυρία και πάλι τέτοιοι ηγέτες κακό θα έκαναν, επειδή θα προετοίμαζαν σίγουρα το χάος για το μέλλον, όπως με λίγα λόγια το σήμερα αποτελεί το μέλλον του παρελθόντος μας και σε αυτό σίγουρα θα αντιμετωπίσουμε τα αποτελέσματα των λαθών μας και όπως έλεγε ο Ουίνστον Τσώρτσιλ το 1936 «Η εποχή της αναβλητικότητας, των ημίμετρων, της αναβολής των λύσεων, της καθυστέρησης φτάνει στο τέλος της. Τη θέση της θα πάρει η εποχή των επιπτώσεων» (Βλέπετε 2)*.
      Αν πραγματικά τους απορροφούσαν τα παγκόσμια προβλήματα, δεν θα έδιναν σημασία σε αυτές τις ανέσεις και την προβολή και δεν θα είχαν διάθεση και χρόνο γι’ αυτές. Είναι διαφορετικό πράγμα να αντιμετωπίζεις τα παγκόσμια προβλήματα πραγματικά ως παγκόσμια προβλήματα και άλλο να τα αντιμετωπίζεις ως εκπρόσωπος συμφερόντων οποιουδήποτε είδους. Στην δεύτερη περίπτωση δεν χρειάζεσαι ούτε αληθινή νηφαλιότητα ούτε σε βάθος γνώση ούτε βέβαια κατανόηση. Ο συσχετισμός των δυνάμεων απαιτεί άλλου είδους γνώση και ικανότητα, η οποία μπορεί άνετα να συμπορεύεται με τέτοιου είδους συμπεριφορές. Όμως αυτό δυστυχώς αποτελεί και εγγύηση ότι θα έχουμε τελικά μια επανάληψη του παρελθόντος με τις ατέλειωτες συγκρούσεις, τις εκατόμβες των νεκρών και ένα ζοφερό μέλλον.
      Αυτό είναι ένα κριτήριο σε σχέση με τους πολιτικούς που κανονικά πρέπει να ισχύει σε όλες τις περιόδους, ακόμη και σε αυτές που υπάρχει αφθονία, γιατί είναι ένδειξη σοβαρού ανθρωπολογικού ελλείμματος. Όμως αυτό το έλλειμμα περνάει απαρατήρητο από τους ανθρώπους σε περιόδους αφθονίας, επειδή πάρα πολλοί θα επιθυμούσαν να ζουν έτσι και επομένως τα κριτήρια της ζωής τους συμπορεύονται με αυτά των πολιτικών. Όταν όμως βρεθούν σε ανάγκη, τότε αισθάνονται την πρόκληση, αλλά αυτό δεν αρκεί. Χρειάζεται κάτι πολύ περισσότερο: η κατανόηση ότι τα σημερινά προβλήματα του κόσμου δεν μπορούν να επιλυθούν παρά μόνον ενιαία, ότι ο άκρατος ανταγωνισμός δεν μπορεί παρά να οδηγήσει στην ανάδυση νέων δυνάμεων (γιατί καμμία δύναμη δεν είναι αιώνια) που θα έχουν ακριβώς τα ίδια χαρακτηριστικά με τις προηγούμενες και ότι μόνον η αλλαγή της αντίληψής μας για τον κόσμο πέραν των ανταγωνισμών μπορεί να οδηγήσει σε μία αληθινά και σε βάθος ειρηνική συνύπαρξη.
      Είναι καιρός να επιστρέψουμε για λίγο και στην ιστορία για τα λίγα εκείνα παραδείγματα ήθους και ακεραιότητας που αποτέλεσαν την ελπίδα και το στήριγμα του κόσμου, όπως:
      1.-Είναι ο Αριστείδης ο Δίκαιος από την αρχαία Αθήνα του οποίου το προσωνύμιο «δίκαιος» δεν ήταν απλώς τίτλος, αλλά μια πραγματικότητα. Ήταν πολύ φτωχός, πήγαινε στις δημόσιες συγκεντρώσεις με πολύ φτωχά ρούχα, στο σπίτι του δεν είχαν ούτε τα απαραίτητα, αν και είχε μεγάλη επιρροή στα πολιτικά πράγματα της πόλης του. Τον πάμπλουτο εξάδελφό του Καλλία κατηγόρησαν κάποτε οι Αθηναίοι ότι αδιαφορούσε για τον φτωχό Αριστείδη και δεν του έδινε βοήθεια. Τότε ο Καλλίας χρειάστηκε την μαρτυρία του ίδιου του Αριστείδη που βεβαίωσε ότι ο Καλλίας πολλές φορές του είχε προσφέρει βοήθεια αλλά αυτός την είχε αρνηθεί. Ο Πλάτωνας μάλιστα θεωρούσε τον Αριστείδη σαν έναν από τους μεγάλους κι ονομαστούς, «μόνον αυτόν τον άνθρωπο κρίνει (ο Πλάτωνας) αξιόλογο.   Γιατί ο Θεμιστοκλής, ο Κίμων και ο Περικλής γεμίσανε την πόλη με στοές και χρήματα και πολλή φλυαρία, ενώ ο Αριστείδης ακολούθησε πολιτική ενάρετη…» (Βλέπετε 3). Οι κατασκευές, τα χρήματα και η φλυαρία κάτι δεν θυμίζουν; Και να σκεφθεί κανείς ότι ο Θεμιστοκλής και ο Κίμων έκαναν καλό στην πατρίδα τους από πολλές απόψεις μάλιστα. Φαίνεται όμως ότι «οι παράλληλοι βίοι» ανάμεσα στο χθες και το σήμερα βαίνουν επί τα χείρω.
      2.-Είναι οι πατρίκιοι της αρχαίας Ρώμης, πριν βέβαια από τη διαφθορά τους και πριν από τον α΄καρχηδονιακό πόλεμο, όταν ζούσαν πραγματικά λιτά, τόσο λιτά που οι πρέσβεις από ξένες χώρες που τους επισκεπτόντουσαν αντίκρυζαν στα σπίτια τους το ίδιο σερβίτσιο, που ήταν κοινό και μεταφερόταν από σπίτι σε σπίτι για τη φιλοξενία των πρέσβεων! Και όχι μόνον αυτό, αλλά η πολυτέλεια εθεωρείτο ελάττωμα και ενώ οι ρωμαίοι διαχειριζόντουσαν πολύ μεγάλα ποσά του δημοσίου, ωστόσο τα κρούσματα κατάχρησης ήταν πολύ σπάνια και η πολιτική ακεραιότητα βρισκόταν στο μεγαλύτερο ύψος της κατά τους τρεις πρώτους αιώνες της δημοκρατίας. Μάλιστα μέχρι τέτοιου σημείου όπως με τον Βαλέριο Κόρβο, που αν και εξελέγη 21 φορές άρχων, μετά τη θητεία του επανήλθε στα χωράφια του το ίδιο φτωχός όσο ήταν πριν! (Βλέπετε 4).
      Δεν θα προτείναμε  βέβαια να κάνουν κάτι τέτοιο οι σύγχρονοι ηγέτες, όμως θα περιμέναμε κάτι καλό να τους μείνει από την ιστορία, έτσι για να αξίζουν κάπως τη θέση που κατέχουν και την οποία επιδίωξαν σκληρά να πάρουν.

       *ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Αναφέρουμε απόψεις ανθρώπων σημαντικών τις οποίες κρίνουμε σοβαρές και ορθές, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι αποδεχόμαστε ως ορθές όλες τις απόψεις τους και τις πολιτικές τους, και αυτό επειδή πρέπει οι απόψεις και τα νοήματα να απελευθερωθούν από αυτούς που τα προβάλλουν και χρέος μας είναι να κρίνουμε τη νηφαλιότητα και ορθότητα της στιγμής του καθενός.

ΠΗΓΕΣ:
1)Wikipedia, 34th G8 Summit (Budget). 
2) Αλ Γκορ, Μια Ενοχλητική Αλήθεια, σελ. 100-101, εκδ. Η Καθημερινή.
3)Πλούταρχος, Βίοι Παράλληλοι (Αριστείδης), εκδ. Πάπυρος, Αθήνα 1965, σελ. 315 επ.
4)Will Durant, Παγκόσμιος Ιστορία του Πολιτισμού, τόμος Γ΄, Η κλασσική μας κληρονομιά-Ρώμη, σελ. 90 επ., 1969, εκδόσεις Αφοί Συρόπουλοι ΟΕ.


27 Αυγούστου 2008,

Ιωάννα Μουτσοπούλου, Δικηγόρος

Μέλος της Γραμματείας της ΜΚΟ ΣΟΛΩΝ

Σχετικά άρθρα