1

«ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΑ ΚΑΙ ΚΑΙΝΟΤΟΜΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ» (του Γιάννη Ζήση)

Το πρόβλημα της υπευθυνότητας και της κοινωνικής ευθύνης των επιχειρήσεων είναι μεγάλο στη χώρα μας καθώς είναι ένας από τους παράγοντες της ανταγωνιστικότητας, είναι ένας από τους παράγοντες που επηρεάζουν όχι μόνο την ανταγωνιστικότητα μιας επιχείρησης αλλά την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας. 
Παράλληλα γύρω από τον όρο υπευθυνότητα και ευθύνη υπάρχει μια σύγχυση μέσα από μια διττότητα της έννοιας και του ορισμού της και καθώς επίσης δεν έχουν αναπτυχθεί καλές πρακτικές, παραδείγματα τα οποία να προβληθούν επαρκώς και τα οποία να διαμορφώνουν ένα πλαίσιο συνεργασίας της κοινωνίας και των επιχειρήσεων, αποτελεσματικό και διαρκές.

Καταρχήν θα έρθουμε στη σύγχυση του όρου της κοινωνικής ευθύνης και της υπευθυνότητας των επιχειρήσεων λέγοντας πως από την μία ο όρος αυτός απηχεί, έτσι όπως έχει υιοθετηθεί πρακτικά, την αυτοδέσμευση των επιχειρήσεων, την επίδειξη πρόσθετων και εθελοντικών καλών πρακτικών προς την κοινωνία σε διαφορετικούς θεματικούς άξονες κατά περίπτωση, και από την άλλη ο όρος αυτός απηχεί την δέσμευση σε μια σχέση ευθύνης μέσα από το νομικό και αναγκαστικό πλαίσιο.
        
Το νομικό λοιπόν και αναγκαστικό πλαίσιο είναι κυρίαρχο στο βαθμό που βλέπουμε το όλο ζήτημα από τη μεριά των θεσμών, ενώ όσο βλέπουμε το ζήτημα από τη μεριά της αγοράς και του κοινωνικού χαρακτήρα της αγοράς μάλιστα, η υπευθυνότητα είναι μία πρόσθετη ανάληψη, πρωτοβουλίας για μια θετική εικόνα και σχέση με την κοινωνία, για μια ανταπόκριση στο κοινωνικό ζητούμενο, (δεν είναι μία συμμόρφωση).
Με άλλα λόγια, έχουμε τέσσερα σημεία επάνω στα οποία απαιτείται μια διευκρίνιση: 
1.είναι το νομικό και το αναγκαστικό πλαίσιο, όπως παράδειγμα αυτό προβλέπεται στη βάση της περιβαλλοντικής ευθύνης σαν αναγκαστικό και δεσμευτικό,
2.ενώ στη συνέχεια είναι το κοινωνικό ζητούμενο και
3.η προσφορά η κοινωνική μέσα από την εθελοντική πρωτοβουλία
4.που ρυθμίζει το μερίδιο της αγοράς όπως αυτό το βλέπουμε μέσα από την εθελοντική εταιρική κοινωνική ευθύνη.

Β. Πέρα όμως από αυτή την γενική σύγχυση υπάρχει μια υφιστάμενη κατάσταση γύρω από την ίδια την εταιρική κοινωνική ευθύνη και αυτή θα την περιγράψουμε με δέκα (10) σημεία:

1) Αρκετές δράσεις της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης δεν καταγράφονται και δεν είναι ολοκληρωμένα αποτελεσματικές γιατί δεν έχουν συστηματοποιηθεί εσωτερικά στην οργάνωσή τους από τις επιχειρήσεις στον ιδιωτικό τομέα και γιατί επιπλέον δεν υπάρχει μια σωστή απογραφή, ένα εθνικό σύστημα απογραφής εταιρικής κοινωνικής ευθύνης που να αναδεικνύει αυτό τον εθελοντισμό των επιχειρήσεων και να τον προβάλει. Συχνά επίσης υπάρχει o σκόπελος της συναλλαγής για την προβολή της κοινωνικής προσφοράς του ιδιωτικού τομέα μέσα από την αντιμετώπιση της ως διαφημιστικής ύλης μέσα από τα Μ.Μ.Ε.

2) Πολλές δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, είναι κυρίως επικοινωνιακές και συνεπώς έκθετες στην αξιολόγηση των φυσικών αποτελεσμάτων, δηλαδή σε σχέση με τους ωφελούμενους και με τους διαμεσολαβητές, όταν αυτοί οι διαμεσολαβητές είναι φορείς της κοινωνικής οικονομίας και εταιρικότητας και όχι τα ίδια τα Μ.Μ.Ε.

3) 
Η εταιρική κοινωνική ευθύνη, δεν έχει ωριμάσει σαν αμφίδρομο κοινωνικό και οικονομικό εργαλείο, όπως και η στρατηγική της. Αυτό είναι φυσικό απότοκο γιατί δεν έχουμε έναν ολοκληρωμένο κοινωνικό πολιτισμό στη σχέση παραγωγής , εμπορίου και κατανάλωσης και δεν έχουμε επίσης την αίσθηση του ανάλογου σεβασμού στη σχέση του ιδιωτικού τομέα με τις συλλογικότητες και οπωσδήποτε με την ίδια την κοινωνία σε θέματα που είναι ευρύτερα του υπό στενή έννοια, παραγόμενου προϊόντος.

4)
 Ο αριθμός των επιχειρήσεων και των ωφελουμένων μπορεί να αυξηθεί σημαντικά και αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Μεταξύ άλλων χρειάζεται να υιοθετήσουμε, μια μονάδα μέτρησης και της κοινωνικής εταιρικής ευθύνης και των δράσεων, με ποσοτικά και ποιοτικά κριτήρια. Σε αυτή την περίπτωση μπορούμε να δούμε και ποιες είναι οι δυνατότητες από αυτή την καινοτομία, να αυξήσουμε την αποτελεσματικότητα αυτού του προϊόντος, αυτής της προσφερόμενης υπηρεσίας προς την κοινωνία και τα υποσύνολά της, τους ωφελούμενους.

5) 
Η αύξηση των εμπλεκομένων και των δράσεων μπορεί να γίνει με μια συστηματική και ολοκληρωμένη προσέγγιση ώστε να μην έχουμε ακριβώς μια χασμωδία και έναν «πληθωρισμό» στην εταιρική κοινωνική ευθύνη.

6)
 Δεν έχουν διερευνηθεί επαρκώς οι δυνατότητες απόδοσης της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και ανάπτυξης των ολοκληρωμένων της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, κλαδικά και ανά επιχείρηση, σε κλάδους επιχειρήσεων και σε μονάδες.

7)
 Οι υφιστάμενοι παράγοντες έχουν κάνει ήδη πολύ έργο το οποίο πρέπει να αναγνωρισθεί, πρέπει όμως παράλληλα να αναπτυχθούν και νέες οικονομίες κλίμακας, συνέργειας και συμμαχίας για την εταιρική κοινωνική ευθύνη, με ταχείς ρυθμούς. Σημειώνουμε εδώ, ότι είναι ιδιαίτερα σημαντική η ανάπτυξη της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και για την ανάπτυξη της κοινωνικής οικονομίας.

8)
 Πρέπει να γίνει συνείδηση ότι η εταιρική κοινωνική ευθύνη είναι ο εθελοντισμός του κοινωνικού τομέα και των επιχειρήσεων και ότι δεν είναι κυρίως διαφήμιση. Αυτό δεν σημαίνει απαξίωση της διαφήμισης, αλλά σημαίνει μια διαφοροποίηση ρόλου και διαφοροποίηση προϊόντος και σχέσης. Επίσης πρέπει να γίνει σαφές ότι η εταιρική κοινωνική ευθύνη δεν αποτελεί υποκατάστατο της νομιμότητας. Όπως επίσης δεν μπορεί να γίνει αντικείμενο υποχρεωτικότητας.

9)
 Κυρίαρχος πρέπει και μπορεί να είναι ένας ρόλος των συστημάτων ανάδειξης και επικοινωνίας εταιρικής ευθύνης και εδώ πρέπει να δοθεί έμφαση. Ναι μεν δεν πρέπει να συγχέουμε την εταιρική ευθύνη με την διαφήμιση, όμως από την άλλη πρέπει να την υποστηρίξουμε επικοινωνιακά γιατί αποτελεί μια καλή πρακτική του ιδιωτικού τομέα, με κοινωνικό και περιβαλλοντικό αποτέλεσμα, με χαρακτήρα κοινής ωφέλειας και με συστημικό ρόλο.

10)
 Υπάρχει ανάγκη τοπικής εξειδικευμένης, σε εμφατικά αναγκαία σημεία στοχευμένης δράσης της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης.

Γ. Με αυτά τα δέκα (10) σημεία πιστεύουμε ότι κλείνουμε την παρουσίαση της υφιστάμενης κατάστασης για να μπορέσουμε να προχωρήσουμε στη συνέχεια στα στρατηγικά σημεία, που είναι και το τρίτο μας κεφάλαιο, ολοκλήρωσης και καινοτομίας της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. 

Τα στρατηγικά αυτά σημεία είναι πέντε (5):
1)Υπάρχει ανάγκη για ανάπτυξη συστημάτων, για συστηματοποίηση και συστηματικότητα και αυτό είναι ιδιαίτερα εμφανές στη χώρα μας. Αν και εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι η χώρα μας συχνά έχει υψηλές επιδόσεις τις οποίες δεν τις καταγράφει. Για να γίνει η καταγραφή απαιτείται αυτή τη συστηματικότητα.
2) Πρέπει να υπάρξει διαθεματική προσέγγιση και επίσης ανάπτυξη ενός ευρύτατου φάσματος συνέργειας ή συνεργειών. Η διαθεματική προσέγγιση είναι αναγκαία για να μπορέσουν οι επιχειρήσεις να συντονίσουν δράσεις, να επιμερίσουν πεδία και να λειτουργήσουν τελικά και με ομαδικότητα. Η διαθεματική προσέγγιση είναι και ένας παράγοντας μιας γονιμότητας στην εμπειρία, την ειδικευμένη και την κλαδική και την θεματική. Συνεπώς είναι ένας παράγοντας αφύπνισης ενός πνεύματος καινοτομίας.
3) Χρειάζονται πολυμερείς συνεργασίες, ομογενείς και ετερογενείς. Οι συνεργασίες αυτές μπορούν να κινηθούν στη βάση των κύριων γκρουπ που αναγνωρίζει η Ατζέντα 21, –των δέκα κυρίων ομάδων-, ή στη λογική μιας διαφοροποίησης κατά περίπτωση αυτού του σχήματος. 
4) 
Χρειάζονται υψηλοί και ταυτόχρονα εφικτοί στόχοι. Η κοινωνική ευθύνη είναι μία πρόκληση για να πετύχουμε κάτι νέο και κάτι καλύτερο και ταυτόχρονα είναι μια πρόκληση να πετύχουμε στη πράξη.
5) Χρειάζεται αξιόπιστη μεθοδολογία για να γίνουν όλα τα παραπάνω.

Δ. Έτσι λοιπόν, φτάνουμε στο τέταρτο σημείο μας, όπου μπροστά μας ανοίγονται νέες προσεγγίσεις. Επτά (7) νέες προσεγγίσεις:
1) Πρώτη είναι η προσέγγιση της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης στην γραμμή μιας διαρκούς υιοθεσίας θεματικών αξόνων. Αν υιοθετήσουν έναν θεματικό άξονα π.χ. κάποιες εταιρείες να αναπτύξουν μια κοινωνική πολιτική για την υποστήριξη της ανακύκλωσης, για την διαχείριση των υδάτων, για την εξοικονόμηση ενέργειας, για την ανεργία, για την απασχόληση, για την ποιότητα ζωής, κ.ο.κ. Εδώ το νέο στοιχείο είναι και στην διάρκεια και στη σχέση της υιοθεσίας, και στην οργάνωση ενός θεματικού άξονα όπου αναπτύσσεται ολοκληρωμένα και κατά κύκλους αυτή η δράση της υπευθυνότητας.
2) Η ομαδική δράση των επιχειρήσεων, πράγμα ιδιαίτερα ίσως προκλητικό καθώς οι επιχειρήσεις ρέπουν να χρησιμοποιούν την εταιρική κοινωνική ευθύνη ανταγωνιστικά, ενώ μπορεί να αναπτυχθεί, όπως και αναπτύσσεται, με την λογική των συμπράξεων – των κοινοπραξιών – είναι συνεργατική μορφή ανταγωνιστικότητας, ευγενούς άμιλλας, μια οικονομία κλίμακας και μια ανάδειξη νέων οριζόντων και δυνατοτήτων. Η ομαδική δράση ειδικά μάλιστα στην Ελλάδα είναι ιδιαίτερα σημαντική πρόκληση.
3) Η δημιουργία ανοικτών σχημάτων συναπόφασης για τον σχεδιασμό και την εφαρμογή των δράσεων της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Αυτό σημαίνει περισσότερη διαφάνεια, συμμετοχικότητα, διαβούλευση, απελευθέρωση δυνάμεων φαντασίας, αφύπνιση του εθελοντισμού. Είναι μια πρόκληση να πάψουμε να είμαστε χωριστικοί.
4) Ανοικτό σχήμα αξιολόγησης ( και αυτό είναι συναφές), όπου θα κάνουμε την κριτική γόνιμα, καλοπροαίρετα, όπου θα αναδείξουμε δυνάμεις αλληλεπίδρασης και καλής θέλησης, δυνάμεις μάθησης γύρω από την εταιρική κοινωνική ευθύνη και πρωτόκολλα ποιότητας, ή πολιτικές ολοκληρωμένης ποιότητας για την εταιρική κοινωνική ευθύνη.
5) Ανάπτυξη συστημάτων τοπικής εταιρικής κοινωνικής ευθύνης ή θα λέγαμε τοπικής ευθύνης. Η τοπικότητα βέβαια μπορεί να είναι ένας γεωγραφικός θεματικός άξονας και έχει μια ευθεία και μια συνάφεια με το πρώτο σημείο μας.
6) Διασύνδεση των συστημάτων ποιότητας με δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Αυτό είναι ένα νέο σχετικά πεδίο, δεν είναι βέβαια τόσο παρθένο, αλλά μπορούμε να πούμε ότι είναι μια μορφή ολοκλήρωσης της ποιότητας και ολοκληρωμένης πολιτικής και για τα προϊόντα και για τις επιχειρήσεις, αυτή η διασύνδεση των συστημάτων και των μεθόδων ποιότητας με τις δράσεις της εταιρικής κοινωνική ευθύνης. Δηλαδή μια εταιρεία που υιοθετεί στις προμήθειές της προϊόντα με οικολογικό σήμα, ή επίσης μια εταιρεία που έχει εφαρμόσει ISO της σειράς 9 ή 14.000. Σε κάθε περίπτωση μπορεί να θεωρείται ότι μπορεί να είναι ένας παράγοντας που μπορεί να εφαρμόσει και δράσεις εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και μάλιστα με διασύνδεση με την ποιότητα. Πολλές φορές μπορεί να αναπτύξει αυτές τις δράσεις τελείως συμπληρωματικά και σε άλλα πεδία.
7) α) Οργάνωση του κοινωνικού περιβάλλοντος της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, της διαχείρισης των εξωτερικών επιδράσεων και των εξωτερικοτήτων της κοινωνικής ευθύνης. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό γιατί όλες οι επιτυχίες ή αποτυχίες συχνά κρίνονται στις εξωτερικότητες.
β) Και παράλληλα βέβαια οργάνωση κοινωνικών προτάσεων και πρωτοβουλιών για την εταιρική κοινωνική ευθύνη. Πρωτοβουλιών δηλαδή που θα πάρει ο πόλος των διαμεσολαβητών και των χρηστών, όπως οι ΜΚΟ ή οι ομάδες που θα ωφεληθούν. Στους ωφελούμενους δεν πρέπει να συμπεριλάβουμε τις ΜΚΟ ούτε τις εθελοντικές οργανώσεις, αλλά τους τελικούς αποδέκτες όπως είναι οι ομάδες κοινωνικού αποκλεισμού, το ίδιο το φυσικό το περιβάλλον που διαμεσολαβείται βέβαια από την κοινωνία και από τον ανθρώπινο παράγοντα. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι η ανάδειξη της ζήτησης για τέτοιες δράσεις είναι ιδιαίτερα σημαντική καθώς θα διαμορφώσει περισσότερες ευκαιρίες προσφοράς και ζήτησης και μια ιδιαίτερη γονιμότητα και αμοιβαία ανιχνευσιμότητα και αναγνωρισιμότητα.

Ε. Πάμε τώρα στο πέμπτο σημείο μας που είναι τα κρίσιμα θεματικά πεδία. Έξι κρίσιμα θεματικά πεδία:
1) Η ανάπτυξη δράσεων συστημικής στήριξης της κοινωνικής οικονομίας. Ένα μεγάλο σύστημα που μπορεί να αναπτυχθεί, σε εθνική και περιφερειακή κλίμακα κυρίως, αλλά και με ειδικότητες όπως στον τομέα περιβάλλοντος και απασχόλησης κ.ο.κ., είναι η ανάπτυξη του συστήματος εταιρικής κοινωνικής ευθύνης πολυμερούς και μεγάλου για την στήριξη της κοινωνικής οικονομίας.
2) Είναι η ανάπτυξη κύκλων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης για την απασχόληση. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό γιατί η εταιρική κοινωνική ευθύνη «πιάνει» ανθρωπιστικά τόπο και παίζει έναν νευραλγικό ρόλο. Η έννοια των κύκλων είναι ιδιαίτερα σημαντική γιατί μας προσδιορίζει μια σταδιακότητα, μια ωρίμανση, μια διαδικασία μάθησης και διεύρυνσης του συστήματος της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης.
3) Η ανάπτυξη κύκλων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης για το περιβάλλον, είναι αυτονόητη με δεδομένη μάλιστα και την νοοτροπία. Μπορούμε να πούμε ότι αυτοί οι κύκλοι μπορούν να έχουν και μια σταδιακή εξειδίκευση. Να ξεκινάνε από ευαισθητοποίηση, παιδεία, νοοτροπία, συμπεριφορές και να πηγαίνουν σε ανάπτυξη και στήριξη εδικών συστημάτων, από ειδικές ομάδες επαγγελματικές με συλλογικά συστήματα ή ομάδες επιχειρήσεων . Μπορούν να αναπτυχθούν και συστήματα κοινωνικής ευθύνης των ίδιων των εργαζομένων που λειτουργούν σαν εργάτες μέσα στις επιχειρήσεις, ή που λειτουργούν σαν αυτοαπασχολούμενοι και επιχειρηματίες.
4) Ανάπτυξη κύκλων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης για την προώθηση της ίδιας της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Αυτό το υπαινιχθήκαμε και προηγούμενα σαν ιδιαίτερα αναγκαίο. Η εταιρική κοινωνική ευθύνη πρέπει να υποστηριχθεί και κάποιοι πρέπει να την υποστηρίξουν, να είναι μεγάλοι της χορηγοί, και ίσως μέσα από την ομαδικότητά τους και το κύρος τους να παίξουν ένα σημαντικό ρόλο.
5) Διασύνδεση εταιρικής κοινωνικής ευθύνης με συστήματα ποιότητας όπως προαναφέραμε και αυτό είναι κρίσιμο σημείο.
6) Δημιουργία κριτηρίων επιλογής κατηγορίας συνεργατών και ωφελουμένων από την ΕΚΕ. Μέχρι τώρα, πρέπει να το σημειώσουμε αυτό, ήτανε κατά κάποιο τρόπο στην διακριτική ευχέρεια μιας αξιολογούμενης πρότασης ή μιας ιδέας που υπήρχε από το εσωτερικό της επιχείρησης το όλο σύστημα. Δεν είχε αναπτυχθεί ένα πλαίσιο κριτηρίων κατηγορίας συνεργατών, όπως οι ΜΚΟ, και ωφελουμένων όπως οι ομάδες σε αποκλεισμό κ.ο.κ., ή τα δημόσια αγαθά όπως το περιβάλλον, από την εταιρική κοινωνική ευθύνη.
Αυτή η κατηγορία κριτηρίων επιλογής, θα δημιουργήσει και μια αύξηση στην αποτελεσματικότητα και την αποδοτικότητα της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και μια βελτίωση του ηθικού προφίλ.

ΣΤ. Η τελευταία μας ενότητα είναι η ενότητα των προτάσεων και εδώ ερχόμαστε με δώδεκα προτάσεις, που είναι ανοικτές βέβαια για οποιαδήποτε συμπλήρωση. 
1) Διασύνδεση και ομαδοποίηση δεδομένων και πληροφορίας για την εταιρική κοινωνική ευθύνη. Πρέπει να αναπτύξουμε ένα τέτοιο πρόγραμμα σε εθνικό, περιφερειακό, τοπικό και ειδικό επίπεδο.
2) Η ανάπτυξη εκπαιδευτικών κύκλων υπευθυνότητας. Χρειάζεται εκπαίδευση, πληροφορία, γνώση, διάχυση εμπειρίας, ανάπτυξη παραδειγμάτων και καλών πρακτικών. Μέσα από την εκπαίδευση όλα αυτά.
3) Δημιουργία φορέα διαβούλευσης, δημιουργίας και πολυμερούς στήριξης συστημάτων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, με διατήρηση και ενίσχυση της ανεξαρτησίας των υπαρχόντων φορέων.
4) Εδώ μπορούμε να πούμε, και έτσι προχωράμε στην τέταρτη πρόταση, ότι ένα μέρος αυτού του φορέα θα είναι και ένα σώμα μεντόρων, παρατηρητών και εκπροσώπων φορέων για την εταιρική κοινωνική ευθύνη, σαν Ακαδημία Υπευθυνότητας μέσα σε ένα Επιμελητήριο Υπευθυνότητας και παράλληλα η ανάπτυξη εργαστηρίων και ερευνητικών προγραμμάτων για την εταιρική κοινωνική ευθύνη.
5) Η δημιουργία ανοικτής τράπεζας ιδεών, ευθύνης και ποιότητας που επίσης λειτουργεί σαν ένα γενικό υποσύστημα του φορέα που προαναφέραμε.
6) Η ανάπτυξη βιώσιμων και αποτελεσματικών εξειδικευμένων θεσμών αριστείας και κοινωνικών σημάτων, πάλι μέσα στον προηγούμενο φορέα.
7) Η δημιουργία εθνικού, περιφερειακού, τοπικού και κλαδικού δικτύου και μητρώου υποδοχέων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης με την υποστήριξη αυτού του φορέα. Δηλαδή συγκεκριμένα εδώ εννοούνται οι κοινωνικοί διαμεσολαβητές και οι κοινωνικοί χρήστες των προϊόντων και των δράσεων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης. Πρέπει να καταγραφούν και να υπάρχει μια ευχέρεια πρόσβασης από πλευράς της προσφοράς προς την ζήτηση και τανάπαλιν.
8) Η δημιουργία ολοκληρωμένου εκπαιδευτικού και επικοινωνιακού πακέτου για την εταιρική κοινωνική ευθύνη προς τις ευαίσθητες και κρίσιμες ομάδες. Μέσα στις ευαίσθητες θεωρούμε το χώρο της εκπαίδευσης, στις κρίσιμες ομάδες εννοούμε τους επιχειρηματίες και τους μάνατζερ, τις ΜΚΟ, τους παράγοντες της δημόσιας διοίκησης το χώρο των Μ.Μ.Ε. ιδιαίτερα κοκ.
9) Την θεσμοποίηση μιας ετήσιας εθνικής εβδομάδας εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, με εορταστικό, ευαισθητοποιητικό και εκπαιδευτικό χαρακτήρα.
10) Την δημιουργία εθνικού και περιφερειακού επικοινωνιακού δικτύου για την εταιρική κοινωνική ευθύνη.
11) Την ανάπτυξη βιώσιμων και αποτελεσματικών και εξειδικευμένων θεσμών αριστείας και κοινωνικών σημάτων. Οι θεσμοί αριστείας έχουν μια ιδιαιτερότητα, ενώ τα κοινωνικά σήματα θα διαχέονται ανά κλάδο και ανά περιοχή σε όλες τις επιχειρήσεις που συμμετέχουν ώστε να υπάρχει μια ενθάρρυνση και συμμετοχής αλλά και προοδευτικής άμιλλας.
12) Η ανάπτυξη ισχυρού θεσμικού πλαισίου για την εταιρική κοινωνική ευθύνη. Εδώ συγκεκριμένα προτείνουμε πέντε δράσεις: 
i) Ενσωμάτωση της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης με κάποια κριτήρια διαβαθμιμένα για την συμμετοχή των επιχειρήσεων στις προμήθειες στις συμβάσεις και στις συμπράξεις.
ii) Ανάλογη μοριοδότηση των επιχειρηματικών σχεδίων στο Δ’ ΚΠΣ και στον αναπτυξιακό νόμο.
iii) Ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο για τις Κοινωνικές Συμπράξεις όπως ακριβώς αυτές έχουν προαναφερθεί και από άλλους ομιλητές.
iv) Πρόσβαση σε οργανωμένες αγορές. Εδώ εννοούμε τα τοπικά σύμφωνα ποιότητας και όλες τις μορφές οργάνωσης αγορών, όπου ακριβώς μπορούμε να θεωρήσουμε ότι και η εταιρική κοινωνική ευθύνη είναι διαβατήριο και αποτελεί μία αυτοτελή πρόσβαση άσχετα από την ένταξη σε μια σύμπραξη τοπική ή κλαδική.
v) Δημιουργία Εθνικού Ταμείου Υπευθυνότητας. Εδώ πρέπει να πούμε ότι χρειάζεται να υπάρξουν σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο υποδομές για την υπευθυνότητα και την εταιρική κοινωνική ευθύνη και επίσης και πόροι – ταμείο, το οποίο θα μπορεί να κάνει κατανομές και να χρηματοδοτεί δράσεις ειδικές ή γενικές, να χρηματοδοτεί φορείς ή κοινωνικούς διαμεσολαβητές και επίσης να υποστηρίζει δράσεις συστημάτων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης.

Πιστεύω ότι με αυτές τις 12 προτάσεις έχουμε την ευκαιρία για μια ολοκληρωμένη προσέγγιση και ανάπτυξη εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, για μια εταιρική κοινωνική ευθύνη που θα είναι και καινοτόμος και προοδευτική, που θα είναι ολοκληρωμένη, που θα έχει συνέργια με την ποιότητα και που θα συμβάλει στην κοινωνική συνοχή, στην προστασία του περιβάλλοντος και στην ανταγωνιστικότητα της οικονομίας όπως και στην επιχειρηματική ανάπτυξη και την απασχόληση.

Κατά την γνώμη μας η μεγάλη υπόθεση, η μεγάλη πρόκληση, το μεγάλο στοίχημα και διακύβευμα είναι η συνέχεια του Συνεδρίου και με την έννοια αυτή στηρίζουμε κάθε πρόταση για τη συνέχιση και την διεύρυνση αυτής της συνεργασίας.

Τέλος, θεωρούμε ότι η κοινωνική και περιβαλλοντική αναφορά, όπως και ο κοινωνικός και περιβαλλοντικός λογαριασμός των επιχειρήσεων, όλο και πιο πολύ θα θεωρούνται άξονες επιχειρηματικής ολοκλήρωσης και πεδία καινοτομίας και ποιότητας, καθώς θα αποτελούν τον ιστό αλληλεπίδρασης του κοινωνικού με τον ιδιωτικό τομέα, και ένα πεδίο ενίσχυσης των δημοσίων αγαθών χωρίς να υποκαθιστούν θεσμικά πλαίσια και ευθύνες.

23 Ιουλίου 2008

Γιάννης Ζήσης, συγγραφέας