Η ΜΑΧΗ ΓΙΑ ΤΑ ΜΕΤΑΛΛΑΓΜΕΝΑ (της Ιωάννας Μουτσοπούλου)

Όμως αυτό σαν αιτιολογία είναι ανεπαρκής και δείχνει ότι η Ε.Ε. (έστω και μόνον λόγω των πιέσεων που της ασκούνται από τις εταιρείες των μεταλλαγμένων, αλλά ίσως και από πεποίθηση αξιωματούχων της) δεν αποφασίζει οριστικά για το θέμα, πράγμα που σημαίνει ότι σε σύντομα χρονικά διαστήματα θα επανέρχεται το θέμα και ότι οι πολίτες θα πρέπει αντιστοίχως να είναι ενημερωμένοι και έτοιμοι για διαμαρτυρία.

Εδώ εγείρονται ορισμένα ερωτηματικά:
1) Γιατί δεν δίνουν στη δημοσιότητα τα μέχρι τώρα αποτελέσματα των επιστημονικών ερευνών και μάλιστα με τέτοια διαφάνεια ώστε και άλλοι επιστήμονες να μπορούν να ελέγξουν την επιστημονική ορθότητα της διαδικασίας που τηρήθηκε;
2) Τα μέχρι τώρα αποτελέσματα ήταν θετικά ή αρνητικά για τα μεταλλαγμένα τρόφιμα; Δεν πρέπει ως πολίτες και ως άνθρωποι με ατομικά δικαιώματα να γνωρίζουμε σε ποιό σημείο στεκόμαστε μέχρι τώρα; 

         Αυτό έχει σημασία, επειδή, αν τα αποτελέσματα είναι αρνητικά, τότε αυτό ίσως σημαίνει ότι θέλουν να αποκρύψουν τη δυσάρεστη αλήθεια και να τα περάσουν οπωσδήποτε στο μέλλον, επιτυγχάνοντας έτσι δύο στόχους: α.-να αποφύγουν την αναπόφευκτη τότε σύγκριση με την τυχόν προηγούμενη αρνητική έρευνα, η οποία θα δημιουργεί την ανάγκη για πιο εμπεριστατωμένη αιτιολογία και θα επισύρει και μεγαλύτερη προσοχή και αμφιβολία για την νέα έρευνα, και β.-να περιμένουν απλώς τον κατάλληλο χρόνο και ίσως την ψυχολογική κάμψη των πολιτών, που είναι αναπόφευκτη γιατί δεν έχουν πρόσβαση σε όλες τις πληροφορίες, είναι ανοργάνωτοι και ανίσχυροι, ενώ ο άλλος παράγοντας της διαμάχης είναι πολύ καλά οργανωμένος, έχει εξουσία, οικονομική δυνατότητα για να αφιερώσει σημαντικό προϋπολογισμό στην επιδίωξη αυτού του στόχου και ειδικά στελέχη που θα τον πραγματοποιήσουν.

          Αν από το άλλο μέρος τα αποτελέσματα είναι θετικά, τότε δεν θα υπήρχε λόγος για παρεμπόδιση της διαφάνειας σχετικά με το ποιός έκανε την έρευνα (φορέας και επιστήμονες), ποιός την χρηματοδότησε, αλλά και ποιός γενικά χρηματοδοτεί τον ερευνητικό φορέα (ακόμη και άσχετα από τη συγκεκριμένη έρευνα για τα μεταλλαγμένα), ώστε να γίνονται ορατές και να αξιολογούνται οι τυχόν εξαρτήσεις παντός είδους. Γιατί φυσικά δεν μπορεί να στρέφεται κανείς ενάντια στον χρηματοδότη του. Πολύ γλαφυρά παρουσιάζει τα θέματα των χρηματοδοτήσεων προς πολιτικούς και επιστημονικούς ερευνητές ο Αλ Γκορ στο βιβλίο του «Η προσβολή της λογικής», ο Smith Jeffrey στο βιβλίο του «Οι σπόροι της απάτης», καθώς και ο διακεκριμένος επιστήμονας Αρπάντ Πουζτάϊ στο άρθρο του «Γενετική Μηχανική – Γενετική Τεχνολογία». Δεν πρόκειται για μία φαντασίωση ή συνωμοσιολογία, αλλά είναι ήδη δημόσια γνωστό ότι διάφοροι ερευνητικοί φορείς χρηματοδοτούνται από εταιρείες των οποίων τα προϊόντα αυτοί καλούνται να εξετάσουν.

         Σε πολλούς δεν θάναι γνωστή η περιπέτεια του παραπάνω επιστήμονα στην περίοδο 1998-1999, που ήταν επικεφαλής ερευνητικής επιστημονικής ομάδας για μεταλλαγμένα τρόφιμα στο Ινστιτούτο Ρόουετ της Σκωτίας, που είναι ένα από τα καλύτερα ερευνητικά ινστιτούτα τροφίμων στον κόσμο. Ο επιστήμονας αυτός ανακάλυψε ότι, ακόμη και αν η χρησιμοποιούμενη ουσία είναι ακίνδυνη, ωστόσο το προκύπτον γενετικά τροποποιημένο τρόφιμο προκαλεί σοβαρότατες βλάβες υγείας, δηλαδή ότι η ίδια η μετάλλαξη είναι που κάνει τη ζημιά, ανεξάρτητα από τα επιμέρους στοιχεία που χρησιμοποιούνται.

        Όμως το αποτέλεσμα ήταν ο επιστήμονας αυτός να απομακρυνθεί από τη θέση του, να διωχθεί, να του αφαιρεθούν τα αποδεικτικά στοιχεία που είχαν προκύψει απο την έρευνα και να διαλυθεί η υπόλοιπη επιστημονική ομάδα του. Ο ίδιος διασύρθηκε και διαδιδόταν ότι τα αποτελέσματα της έρευνάς του ήταν αρνητικά, επειδή αυτός είχε χρησιμοποιήσει επικίνδυνες ουσίες, που ούτως ή άλλως προκαλούσαν βλάβες υγείας άσχετες από την γενετική παρέμβαση. Αλλά αυτό ήταν αναληθές! Και όχι μόνον αυτό, αλλά αποδείχθηκε ότι το Ινστιτούτο είχε χρηματοδοτηθεί από την εταιρεία που είχε συμφέρον στα ερευνώμενα μεταλλαγμένα. Μετά από διαμάχες, που συνεχίστηκαν κυρίως από την εμμονή των ΜΜΕ στο θέμα, παρενέβη η Βουλή και ο Α. Πουζτάϊ αποκαταστάθηκε.

        Αλλά αυτό πλέον δεν είναι αρκετό, επειδή ο όλος χειρισμός αποτελεί σοβαρότατο πλήγμα για τη δημοκρατία, η οποία υποτίθεται ότι εγγυάται την ασφάλεια των πολιτών. 
        Αυτό γίνεται ακόμη πιο φανερό από το ότι η πολιτική ηγεσία της Μ. Βρεττανίας είχε ήδη (δηλαδή πριν από την προαναφερθείσα επιστημονική γνωμοδότηση) δώσει την άδειά της για τα τρόφιμα αυτά! Αυτό δείχνει ότι η πολιτική έχει νοσηρή σχέση με το κοινωνικό περιβάλλον της: α.-εξάρτηση από τους ισχυρούς οικονομικούς παράγοντες και β.-επιβολή-αυθεντία πάνω στους αδύναμους πολίτες, τους οποίους φανερά αγνοεί.

         Παρά την αποκατάσταση του Αρπάντ Πουζτάϊ, το πρόβλημα παραμένει για όλους μας και μπορεί να συνοψισθεί ως εξής: 
α. -Η ενημέρωση των πολιτών δεν είναι σωστή και κατά περίπτωση μπορεί να μην υπάρχει καθόλου, 
β. -Δεν μπορεί να υπάρχει εμπιστοσύνη ούτε στους φορείς της Ε.Ε. ούτε στους εθνικούς, εφόσον πίσω από αυτούς βρίσκονται άνθρωποι, όσο και αν αυτοί οι φορείς παρουσιάζονται απρόσωπα και περιβεβλημένοι με το κύρος των ιδεών που τους ενέπνευσαν. 
γ. -Αυτοί που τάσσονται υπέρ του πολίτη χρειάζονται σαφέστατα την δική μας επίμονη και συνεχή υποστήριξη, που όμως, για να δοθεί έγκαιρα και έγκυρα, πρέπει να υπάρχει ενημέρωση συνεχής, ολοκληρωμένη και ειλικρινής. Αλλά αυτό ακριβώς είναι και το πεδίο διαμάχης στο σημερινό κόσμο: η ροή της πληροφορίας και ποιός θα την ελέγξει, επειδή αυτή είναι μοιραία για τους φορείς της εξουσίας. 
         Η παρούσα κριτική δεν αφορά το πρόβλημα των μεταλλαγμένων καθαυτό -που είναι τεράστιο- αλλά τις πρακτικές των αρμόδιων φορέων σχετικά με την υποχρέωσή τους να ενημερώνουν και να προστατεύουν τους πολίτες.

Βιβλιογραφία: 
1) Γκορ Αλ, 2008, «Η προσβολή της λογικής», εκδόσεις Η Καθημερινή, Αθήνα,
2) Smith Jeffrey, 2008,«Οι σπόροι της απάτης», εκδόσεις Λιβάνη, Αθήνα.
3) Pusztai Arpad, το άρθρο “Genetic Engineering-Genetechnology” στο Google και
Sites: 
1) www.greenpeace.org . 
2)www.rwf.gr/interviews_senaria-new.php?id=195&senario=1 (στο Ρεπορτάζ Χωρίς Σύνορα συνέντευξη του Α. Πουζτάϊ).
3)Ιστοσελίδα τα Α. Πουζτάϊ «Welcome to Arpad Pusztai’s Homepage» και www.freenetpages.co.uk/hp/a.pusztai/.

28 Μαΐου 2008,

Ιωάννα Μουτσοπούλου, Δικηγόρος
Μέλος της γραμματείας της ΜΚΟ ΣΟΛΩΝ