ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, Μ.Κ.Ο. - ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΠΟΛΙΤΩΝ

Πράσινη Επιχειρηματικότητα στις προστατευόμενες περιοχές και ο ρόλος του ΠΑΝ.Δ.ΟΙΚ.Ο. (ΠΑΝελλήνιο Δίκτυο ΟΙΚολογικών Οργανώσεων)

samos 2a - Σόλων ΜΚΟ
image_pdfimage_print

samos 2a - Σόλων ΜΚΟΓιάννη Ζήση*
«Ο πολιτισμός μιας χώρας μπορεί να κριθεί και από τον τρόπο που διαχειρίζεται και προστατεύει τα εθνικά της πάρκα». Φρ. Ρούζβελτ.

«Το μαγευτικό τοπίο που είδα σήμερα το πρωί σχηματίζεται αναμφίβολα από είκοσι ή τριάντα περίπου αγροκτήματα. Ο Μίλλερ είναι ιδιοκτήτης αυτού του αγρού, ο Λοκ του άλλου και ο Μάννινγκ του δάσους παραπέρα. Κανένας όμως δεν είναι ιδιοκτήτης του τοπίου.

Υπάρχει μια ιδιοκτησία στον ορίζοντα που δεν είναι κανενός και ανήκει σε εκείνο το μάτι που μπορεί να ενώσει όλα τα κομμάτια, όπως το μάτι του ποιητή. Είναι το καλύτερο τμήμα των κτημάτων των ανθρώπων αυτών. Μόνο που γι’ αυτό τα συμβόλαιά τους δεν δίνουν τίτλο ιδιοκτησίας και δεν μπορούν να μας πουν τίποτε».
Ραλφ Ουώλντο ΄Εμερσον
.

Οι προστατευόμενες περιοχές, το γνωστό σε όλο και περισσότερους από εμάς δίκτυο των περιοχών Natura, αποτελούν μια πρόκληση για το μέλλον, καθώς σ’ αυτές τις περιοχές, πέραν των γενικών ρυθμιστικών κανόνων όπως αυτοί εφαρμόζονται στα θέματα διαχείρισης απορριμμάτων, αποβλήτων, νερού και άλλων φυσικών πόρων, έχουμε ρυθμιστικούς κανόνες εντοπισμένους με γεωγραφικά διοικητικά όρια στη βάση της προστασίας της  βιοποικιλότητας, της γενικότερης προστασίας του περιβάλλοντος και στη βάση μιας πρόκλησης για το μέλλον των περιοχών αυτών, ένα μέλλον που πρέπει να βασιστεί στην ποιότητα του περιβάλλοντος και όχι στην εντατική και βραχυχρόνια παραγωγική εκμετάλλευση των φυσικών πόρων. Είναι ένα στοίχημα για το 20% της επικράτειας της χώρας μας και το 15% της επικράτειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. 

Μέχρι τώρα είχαμε ένα καθεστώς προστασίας σε πολλές περιοχές, σε ορισμένες ζώνες τους, στα δάση, στους εθνικούς δρυμούς, στις περιοχές της συνθήκης Ραμσάρ, αλλά τώρα η ιδιαιτερότητα είναι ότι αυτές οι ζώνες διευρύνονται, καθώς υπάρχουν ζώνες προσαρμογής στο καθεστώς της περιβαλλοντικής προστασίας του πυρήνα, που είναι ισχυρά προστατευόμενη περιοχή.
Μέσα σ’ αυτές τις περιοχές πλέον συμπεριλαμβάνονται περιοχές όπου υπάρχουν περισσότερες παραγωγικές δραστηριότητες και οικισμοί από ό,τι πριν. Υπάρχει δηλαδή ένα λειτουργικό ανθρωπογενές περιβάλλον.
Έτσι για πρώτη φορά πέρα από την απαγόρευση και την αναστολή δραστηριοτήτων σε ορισμένες περιοχές που υπήρχε από το παρελθόν μέσα από το καθεστώς των εθνικών δρυμών που ξεκίνησε για τη χώρα μας το 1938 με τον νόμο 856/37 για τους εθνικούς δρυμούς και αναδείχθηκε κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1960 –1970, στη συνέχεια με το νόμο 996/1971 για τα αισθητικά δάση και με μεγαλύτερη πληρότητα με τον νόμο 1650/1986 που είχε έναν δυνητικό χαρακτήρα στην εφαρμογή του, περνάμε σε ένα καθεστώς αυξημένης ρύθμισης σε περιοχές που υφίσταται έντονη ανθρώπινη δραστηριότητα και παρουσία. Με δεδομένες τις υφιστάμενες παραγωγικές δραστηριότητες θα λέγαμε ότι υπάρχει ένας περιορισμός ποιοτικός στην παραγωγική δραστηριότητα που έχει και ποσοτικά αποτελέσματα. Εδώ πρέπει να δούμε πως θα μπορέσουμε να αντισταθμίσουμε το συγκριτικό μειονέκτημα σε σχέση με την παραγωγή και αυτό θα μπορούσε να αναδειχθεί, αν για παράδειγμα φανταστούμε την καμπύλη δυνατοτήτων που υπάρχει για ένα προϊόν της συμβατικής γεωργίας σε σχέση με ένα ομοειδές του μοντέλου της βιολογικής γεωργίας, όπου σ’ αυτή την καμπύλη δυνατοτήτων βλέπουμε ότι υπάρχει μια σαφώς πλεονεκτικότερη βραχυχρόνια απόδοση των φυσικών πόρων για την συμβατική γεωργία. Αυτό δεν είναι γενικός κανόνας αλλά μπορούμε να πούμε πως τόσο για τον πρωτογενή όσο και για τον δευτερογενή τομέα οι συνθήκες στις περιοχές του δικτύου Natura λειτουργούν ανασταλτικά στην αναπτυξιακή τους ένταση. Όμως οι συνθήκες αυτές λειτουργούν σαν εγγυητές της προστασίας του περιβάλλοντος, της δημόσιας υγείας, της ποιότητας ζωής στις κεντρικές κυρίως όψεις της και παράλληλα αποτελούν μια πρόκληση για την ανάδειξη μιας κρίσιμης για το μέλλον γενεάς συγκριτικών πλεονεκτημάτων.
 
Οι περιοχές αυτές με τον ειδικό τους προσανατολισμό μπορούν να αναδείξουν νέα συγκριτικά πλεονεκτήματα σε σχέση με τον εναλλακτικό τουρισμό και τον οικοτουρισμό με όρους βιώσιμου τουρισμού, συγκριτικά πλεονεκτήματα σε σχέση με την απορρόφηση πόρων από το 3ο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης και μελλοντικώς από το 4ο, που ελπίζουμε να έχει ένα πιο έντονο θεματικό χαρακτήρα και στις γεωγραφικές του ζώνες, καθώς μέσα από τα προβλεπόμενα στο 3ο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης για την ώρα είναι σαφής η προτίμηση σε δραστηριότητες που σέβονται το περιβάλλον. Υπάρχει ένα συγκριτικό πλεονέκτημα μέσα από την ανάδειξη της ταυτότητας κάθε τόπου, μέσα από την ολοκλήρωση της ήπιας οικονομικής ανάπτυξης που θα διαμορφώσει τελικά ένα άλλο κλίμα επιχειρηματικότητας.
 
Σ’ αυτές τις περιοχές υπάρχει πρόκληση για την ολοκληρωμένη ανάπτυξη των Κύκλων της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, δηλαδή της ευθύνης των εταιριών απέναντι στην κοινωνία και το περιβάλλον, με δεδομένο ότι η εταιρική κοινωνική ευθύνη αποτελεί ένα καλό όνομα για την αγορά. Πρέπει ακόμη και μπορεί να αναπτυχθεί διευρυμένα κοινωνική οικονομία, η οποία συμβάλλει καθοριστικά στην κοινωνική ολοκλήρωση και συνοχή, αναδεικνύει τον εθελοντισμό, την συνεταιριστική και δημοτική δραστηριότητα και την αλληλεγγύη και σ’ αυτές τις περιοχές και τις δραστηριότητες υπάρχει μια πρόκληση για τον ρόλο της αυτοδιοίκησης, όπως ακούσαμε προηγούμενα. Η αυτοδιοίκηση αποτελεί έναν πόλο που μπορεί να συντονίσει και τη διάχυση των ιδεών και το σχεδιασμό των δράσεων και της επιχειρηματικότητας.

Οι περιοχές του δικτύου Natura θα βοηθήσουν τη χώρα στην κάλυψη του στόχου της αποσύνδεσης, όπως λέγεται, και των δεικτών της βιώσιμης ανάπτυξης. Με την έννοια αυτή δικαιούνται μια εισροή αντισταθμιστικών πόρων. Είναι περιοχές που θα αναδείξουν το περιβάλλον ως θετική εξωτερική οικονομία όπου θα ανακτηθούν τα ελεύθερα καιδημόσια αγαθά ποιοτικά και όπου θα υπάρχει ένα σύστημα μερισμού και απολαβής αυτών των αγαθών προσοδοφόρο για αυτούς που συνεισφέρουν σ’ αυτή τη διαχείριση και τη διατήρησή τους, για αυτούς που συνεισφέρουν για την προστασία του περιβάλλοντος.
Σίγουρα καθοριστικός φορέας για την προώθηση της πράσινης επιχειρηματικότητας πρέπει και ελπίζουμε ότι θα είναι ο κάθε Διαχειριστικός Φορέας της περιοχής είτε μέσα από την περιοχή που θα διαχειριστεί όπως προβλέπεται από τον νόμο είτε μέσα από τις Συμβάσεις Διαχείρισης και επίσης ένας σημαντικός συντελεστής θα είναι οι μη κυβερνητικές οργανώσεις.

- Σόλων ΜΚΟ

Σίγουρα καθοριστικός φορέας για την προώθηση της πράσινης επιχειρηματικότητας πρέπει και ελπίζουμε ότι θα είναι ο κάθε Διαχειριστικός Φορέας της περιοχής είτε μέσα από την περιοχή που θα διαχειριστεί όπως προβλέπεται από τον νόμο είτε μέσα από τις Συμβάσεις Διαχείρισης και επίσης ένας σημαντικός συντελεστής θα είναι οι μη κυβερνητικές οργανώσεις. Αναφέραμε ήδη αρκετούς από τους εταίρους της ατζέντα 21, αυτούς που πρέπει να διαβουλεύονται για τη βιώσιμη ανάπτυξη και που μπορούν να αποτελούν Συμβούλιο Τοπικής Βιώσιμης Ανάπτυξης. 
Μέχρι τώρα έλειπαν στον κόμβο του σχεδιασμού για την προστασία του περιβάλλοντος οι Διαχειριστικοί Φορείς. Το 2003 υπήρξε το έτος-σταθμός για τη δημιουργία των διαχειριστικών φορέων. Σ’ αυτό σημαντικό ρόλο έπαιξαν τόσο οι μη κυβερνητικές οργανώσεις όσο και το υπουργείο που προώθησε, μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα με τα όποια προβλήματα, το καθεστώς των διαχειριστικών φορέων. Παράλληλα σημαντικά είναι τα Διαχειριστικά Σχέδια και οι Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες (ΕΠΜ). Αυτά τα σχέδια που σε πολλές περιπτώσεις δεν έχουν ολοκληρωθεί, αποτελούν τη βάση για τη διαχείριση. Αποτελούν τον πιλότο για την πράσινη επιχειρηματικότητα. Καλό θα ήταν στη συγκρότηση του πεδίου διαχείρισης να συμπεριληφθούν οι οικονομικές παράμετροι. Το σημαντικότερο εργαλείο για τη συμπερίληψη οικονομικών παραμέτρων δεν είναι μια συμβατική προσέγγιση της πολιτικής οικονομίας και των εργαλείων της οικονομικής επιστήμης. Εδώ σημαντικό ρόλο έχει η έννοια των εξωτερικών επιδράσεων είτε εξωτερικών οικονομιών είτε εξωτερικών επιβαρύνσεων και ταυτόχρονα η ενσωμάτωση του κοινωνικού και του περιβαλλοντικού κόστους μέσα στη λειτουργία της αγοράς, στην προσφορά και τη ζήτηση. Σ’ αυτό σημαντικό ρόλο μπορούν να έχουν και οι αυτοδιοικήσεις όπως επίσης και το κράτος και η αγορά. Γι’ αυτό πρέπει να δοθεί μια σοβαρή μάχη για να κατακτήσουμε το κόστος της ποιότητας της ζωής και να το υποστηρίξουμε με θεσμούς κοινωνικούς, με θεσμούς αλληλεγγύης, με θεσμούς κοινωνικής συνοχής και όχι ως αγαθό ή υπηρεσίες που παρέχονται για την πολυτέλεια και τα υψηλά εισοδήματα. Έτσι θα μετατοπίσουμε την ανταγωνιστικότητα από την ανταγωνιστικότητα κόστους στην ανταγωνιστικότητα της ποιότητας.
Θα προχωρήσουμε στην παράθεση των κύριων όψεων της πράσινης επιχειρηματικότητας. Η πράσινη επιχειρηματικότητα είναι πρωτογενώς η επιχειρηματικότητα που αναδεικνύει το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον ως πολιτιστική κληρονομιά και παράδοση σε πόρο εισοδηματικό, σε πεδίο επιχειρηματικών δράσεων χωρίς να επιβαρύνει το περιβάλλον. Παράλληλα μια δευτερογενής πράσινη επιχειρηματικότητα συνδέεται με την προσαρμογή των επιχειρήσεων και των οικονομικών δραστηριοτήτων στους περιβαλλοντικούς όρους.
Αυτό γίνεται με τη μετάβαση για παράδειγμα από τη συμβατική γεωργία ή τη συμβατική βιομηχανία στη βιομηχανία που λειτουργεί με όρους και προδιαγραφές περιβαλλοντικής διαχείρισης σύμφωνα με το σύστημα ISO 14000, σύμφωνα με τα συστήματα ελέγχου στην ποιότητα και την ασφάλεια των τροφίμων, το σύστημα ΗACCP ή κυρίως στον τουριστικό τομέα με τη χρήση των οικοσημάνσεων (ecolabel) και ακόμα με το σύστημα της περιβαλλοντικής διαχείρισης το γνωστό ΕΜΑΣ, που αποτελούν αξιόπιστες μεθοδολογίες και διαδικασίες προσαρμογής στην ανάγκη της προστασίας του περιβάλλοντος και της ελαχιστοποίησης των αρνητικών επιδράσεων σ’ αυτό. 
Υπάρχει ένας κύκλος ενημέρωσης των επιχειρήσεων και των παραγωγικών τάξεων σ’ όλες τις περιοχές του δικτύου Natura σε συνεργασία με τα επιμελητήρια, σε μία πρωτοβουλία που μπορεί να ξεκινήσει από πλευράς της ΚΕΔΚΕ και του Πανελληνίου Δικτύου Οικολογικών Οργανώσεων, των τοπικών ή άλλων μη κυβερνητικών οργανώσεων, τόσο για τον κύκλο της εταιρικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής ευθύνης όσο και για την προσαρμογή των παραγωγικών δραστηριοτήτων στις προϋποθέσεις της προστασίας του περιβάλλοντος και για τα οικονομικά κίνητρα που μπορούν να αντληθούν μέσα από το3ο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης γι’ αυτό το σκοπό. Ούτως ή άλλως τα Διαχειριστικά Σχέδια διαμορφώνουν περιβαλλοντικά κριτήρια για τις αδειοδοτήσεις, τις αξιολογήσεις, τις μοριοδοτήσεις, τις χρηματοδοτήσεις και οπωσδήποτε για τις μελέτες και τις έρευνες σχετικά με τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και το περιβάλλον.

- Σόλων ΜΚΟ

Έτσι αναπτύσσεται ένας προνομιακός χώρος μέσα στις περιοχές του δικτύου Natura για το πράσινο μάνατζμεντ και το πράσινο μάρκετινγκ, για τη διοίκηση και την οργάνωση των οικονομικών δραστηριοτήτων στις περιοχές αυτές, με όρους πιστοποίησης, ποιότητας, με όρους επωνυμίας που πρέπει να διαμορφώσει ένα δικό της μερίδιο στην αγορά, με όρους καινοτομίας. Ο στόχος είναι η παραγωγή, η ανάδειξη της αξίας και υπεραξίας από την ποιότητα του περιβάλλοντος και του προϊόντος που παράγεται με όρους φιλικούς για τη φύση σ’ όλους τους τομείς, τόσο στον δημόσιο, ιδιωτικό και κοινωνικό τομέα όσο και στον πρωτογενή, δευτερογενή, τριτογενή και τεταρτογενή τομέα παραγωγής προϊόντων και υπηρεσιών, δηλαδή στον αγροτικό τομέα, στον τομέα της βιοτεχνίας και βιομηχανίας, της μεταποίησης, του εμπορίου και στον τομέα γενικότερα των υπηρεσιών.

Αυτή η αναβάθμιση προϋποθέτει πράσινη κατάρτιση και απασχόληση και μια ανάδειξη των πράσινων επαγγελμάτων και εργασιών, ένα μέρος της λίστας του οποίου αναδείχθηκε στην προκήρυξη των προγραμμάτων σε εθνική κλίμακα σε σχέση με το περιβάλλον από το υπουργείο εργασίας πρόσφατα. 
Νευραλγικός παράγοντας στην ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας στις προστατευόμενες περιοχές είναι οι κοινωνικές επιχειρήσεις, επιχειρήσεις, στις οποίες μπορούν να συμπράξουν οι ΟΤΑ από κοινού με τις μη κυβερνητικές οργανώσεις, με τους συνεταιρισμούς και σε κάποιες περιπτώσεις συνεργασία με Πανεπιστήμια ή ΤΕΙ. Ο στόχος είναι να αναπτυχθεί η πράσινη κατανάλωση και να συναντηθεί με την πράσινη παραγωγή.
Αναφερθήκαμε σε πράσινη κατανάλωση και πράσινη παραγωγή καθώς η μια προϋποθέτει την άλλη. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε ότι είναι τεράστια η προοπτική που αναπτύσσεται στην προσαρμογή της κατανάλωσης και θα είναι μεγάλο το εθνικό όφελος σε σχέση με το περιβάλλον, όχι μόνο για το ίδιο το περιβάλλον αλλά και για την οικονομία. Η εξοικονόμηση ενέργειας, νερού, η καλή διαχείριση του νοικοκυριού, της κατανάλωσης, των απορριμμάτων κτλ μπορούν να υποστούν μια δυναμική οικονομία κλίμακας μέσα από την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση, μέσα από την στοχευμένη πράσινη επικοινωνία. Εδώ η πράσινη επικοινωνία έχει ένα συγκεκριμένο ρόλο και μερίδιο ευθύνης και γι’ αυτό όλοι οι παρόντες νομίζουμε ότι έχουμε μια ακέραια ευθύνη. Η πράσινη κατανάλωση είναι ένα ζήτημα συνολικού μετασχηματισμού που να κοιτάει στο μέλλον, καθώς διαμορφώνει το κλίμα για την ενθάρρυνση της πράσινης παραγωγής και τη βιωσιμότητά της. 
Η περιβαλλοντική ανάπτυξη και η οικοανάπτυξη αποτελούν ένα πυλώνα για την συνεπή εφαρμογή των Σχεδίων Διαχείρισης με όρους που να εγγυηθούν το κοινωνικό εισόδημα των περιοχών αυτών. Γι’ αυτό πρέπει να αναπτυχθεί ένα δίκτυο πληροφόρησης, διάδοσης ιδεών, ένα δίκτυο προώθησης, ένα παρατηρητήριο της τοπικής βιώσιμης ανάπτυξης, της τοπικής ατζέντα 21, μέσα από μια εταιρική πολυμερή σχέση και στη βάση της αρχής της επικουρικότητας σε κάθε περιοχή του δικτύου Natura ένα πεδίο ισχυρής μόχλευσης. 
Παράλληλα οι πράσινες αδελφοποιήσεις που προαναφέρθηκαν με τη συνεργασία των μη κυβερνητικών οργανώσεων σε τοπική και εθνική κλίμακα και επίσης δήμων και των φορέων διαχείρισης και παράλληλα η δυναμική μιας αμοιβαιότητας στη χάραξη ενός περιβαλλοντικού προφίλ των διοικητικών ζωνών που συμπεριλαμβάνονται στους ΟΤΑ μεταξύ μη κυβερνητικών οργανώσεων και ΟΤΑ, δήμων, κοινοτήτων, αλλά και νομαρχιών, νομίζουμε ότι θα ανοίξει έναν ευρύτερο ορίζοντα για την προώθηση συστημάτων περιβαλλοντικής πιστοποίησης. Η περιβαλλοντική πιστοποίηση έχει ένα κόστος, όπως επίσης και ο περιβαλλοντικός σχεδιασμός. Νομίζουμε ότι η διαδικασία ενός ανοιχτού συστήματος ωρίμανσης για την περιβαλλοντική αποτίμηση και αξιολόγηση και για τον περιβαλλοντικό σχεδιασμό μέσα από τις σχέσεις των μη κυβερνητικών οργανώσεων τοπικά και των ΟΤΑ με τη συνεργασία και άλλων φορέων ανάμεσα στους οποίους θα αναφέραμε για παράδειγμα το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών ή ακαδημαϊκούς φορείς θα διαμορφώσει μια δυναμική για τον περιβαλλοντικό αναπτυξιακό σχεδιασμό τόσο στο 3ο Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης όσο και στο 4ο που θα επισπεύσει τα βήματα και θα κάνει πιο αποδοτική τη δυναμική της πράσινης επιχειρηματικότητας. Πιστεύουμε ότι ο ρόλος του ΠΑΝΔΟΙΚΟ μπορεί να είναι καταλυτικός σε συνεργασία με την ΚΕΔΚΕ και με άλλους φορείς τόσο μέσα από ένα εθνικής εμβέλειας εταιρικό σχήμα όσο και μέσα από την εφαρμογή ενός μνημονίου συνεργασιών τοπικών σε σχέση με το περιβάλλον.

Ο ρόλος του Πανελλήνιου Δικτύου Οικολογικών Οργανώσεων μπορεί να είναι προωθητικός και να συμβάλλει στην αφύπνιση σε τοπικό επίπεδο του εθελοντισμού της συμμετοχής των πολιτών που αποτελούν έναν μεγάλο ταμιευτήρα, μια μεγάλη ισχυρή εξωτερική οικονομία για την αλλαγή του αναπτυξιακού κλίματος, με τρόπο φιλικό προς το περιβάλλον στο βαθμό που θα ευαισθητοποιηθούν, θα αναπτύσσουν τη συναίνεση και θα ξεπεράσουν τα σύνδρομα του κοντόφθαλμου πολιτικού κόστους. Έτσι θα διευκολυνθούν και οι αυτοδιοικήσεις στη δική τους προσέγγιση στα περιβαλλοντικά ζητήματα ξεπερνώντας το τοπικό κόστος που πολλές φορές οδηγεί σε υποχώρηση. Έτσι η αυτοδιοίκηση, που επιδιώκει να καινοτομήσει και να φέρει πιο κοντά στην προστασία του περιβάλλοντος την ανάπτυξη και να διαμορφώσει πιλοτικές αναπτυξιακές δραστηριότητες που σέβονται το περιβάλλον, θα βρει συμμάχους.

louloudia83 - Σόλων ΜΚΟ

Η δυνατότητα που έχουν οι μη κυβερνητικές οργανώσεις και το Πανελλήνιο Δίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων για να συμπράξουν σε ένα σχήμα προώθησης τοπικής, εταιρικής, κοινωνικής και περιβαλλοντικής ευθύνης, είναι πολύ μεγάλη μέσα από την εφαρμογή μιας καλής πρακτικής στην επικοινωνία και στην αμοιβαιότητα. Η λειτουργία των τοπικών μη κυβερνητικών οργανώσεων ως παρατηρητών είναι σύμφωνη με την αρχή της επικουρικότητας αλλά και με την αρχή της αρμοδιότητας για το περιβάλλον όπως αυτή προβλέπεται και στη συνθήκη του Άαρχους και την διακήρυξη του Ρίο και της Ατζέντα 21 αλλά και γενικότερα και όπως πλέον αναδεικνύεται σαν συγγενής δραστηριότητα και σαν εγγενής αρμόζουσα δραστηριότητα για τις μη κυβερνητικές οργανώσεις για το περιβάλλον. Από τώρα πιστεύουμε ότι πρέπει να ξεκινήσει ένα κέντρο αναφοράς και συνεργασίας μεταξύ της τοπικής αυτοδιοίκησης και των τοπικών μη κυβερνητικών οργανώσεων. 
Το Πανελλήνιο Δίκτυο Οικολογικών Οργανώσεως και, όπως πιστεύουμε, και η ΚΕΔΚΕ, διεκδικούν στην κατεύθυνση της αρχής της επικουρικότητας. Ζούμε στους ίδιους τόπους και με τους ίδιους όρους. Νομίζουμε ότι αυτό μας κάνει αλληλέγγυους στην αναζήτηση των λύσεων για τα θέματα του περιβάλλοντος καθώς και στις διεκδικήσεις απέναντι στην Πολιτεία. Η αρχή της επικουρικότητας για μας είναι μια ζωντανή έμπνευση για δράση και πιστεύουμε ότι μπορούμε στη βάση αυτή να αναπτύξουμε τις πιο προωθημένες δυναμικές για την τοπική ατζέντα 21. Γνωρίζοντας τους τόπους μας και τις ιδιαίτερες συνθήκες και ζώντας μέσα σε αυτές, χωρίς να παγιδευόμαστε από την απόσταση, από την αποξένωση και την αδιαφορία. Ενδιαφερόμαστε για τον τόπο μας περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον. Αυτό το ενδιαφέρον για τον τόπο, που είναι κοινό ανάμεσά μας, είναι το σημαντικό στοιχείο που καθιστά σημαντική την αρχή της επικουρικότητας, για την οποία πιστεύουμε και ελπίζουμε ότι θα αγωνιστούμε μαζί, κατανοώντας παράλληλα ότι το ζήτημα του περιβάλλοντος είναι ζήτημα προτεραιότητας, ζήτημα πολιτικής, που κοιτάει στο μέλλον και αναδεικνύει τις δυνατότητες του περιβάλλοντος ως συγκριτικό πλεονέκτημα κάθε τόπου.
Έτσι μπορούμε τις προστατευόμενες περιοχές να τις αναδείξουμε σε πόλους ιδιαίτερης ανάπτυξης, σε πόλους που θα έχουν επωνυμία και ταυτότητα και που θα διαμορφώνουν τους δικούς τους όρους εσωτερικής συνοχής και ολοκλήρωσης με σεβασμό για το περιβάλλον και με δυναμική για το μέλλον.

natura79 - Σόλων ΜΚΟ

Το ΠΑΝΔΟΙΚΟ θα εργαστεί για τις προστατευόμενες περιοχές και την πράσινη επιχειρηματικότητα. Θέλουμε να συμβάλουμε αποφασιστικά και καταλυτικά στο περιβαλλοντικό προφίλ όλων των δράσεων και όλων των εταίρων στους τόπους αυτούς πρωταρχικά, αλλά και σε όλη την επικράτεια. Αυτό είναι κάτι που θα το επιδιώξουμε πολυμερώς και πιστεύουμε ότι το Συνέδριο αυτό είναι μια θαυμάσια ευκαιρία για την διαμόρφωση συμμαχιών για το περιβάλλον και για τις προστατευόμενες περιοχές.

Υπάρχουν θέματα που πρέπει να τα διεκδικήσουμε και από κοινού και σίγουρα θα ζητήσουμε τη στήριξη της αυτοδιοίκησης για περιβαλλοντικούς πόρους και περιβαλλοντικούς θεσμούς. Είμαστε πολίτες από όλη την Ελλάδα, πολίτες που λειτουργούμε στους δήμους και τις κοινότητες και ταυτόχρονα ευαισθητοποιημένοι στις αξίες του περιβάλλοντος. Από μόνη της αυτή η δυναμική μπορεί να διαμορφώσει ένα θετικό περιβάλλον σε κάθε προστατευόμενη περιοχή, με την προσδοκία πάντοτε της συνεργασίας και των ανοικτών οριζόντων.

* εκπρόσωπος της ΜΚΟ «ΣΟΛΩΝ» και πρόεδρος του «Συλλόγου Προστασίας & Διαχείρισης Πλατανοδάσους Μάκρης», διατέλεσε μέλος από το 2000 έως το 2007 της επταμελούς γραμματείας του «Πανελλήνιου Δικτύου Οικολογικών Οργανώσεων» (ΠΑΝΔΟΙΚΟ), διατέλεσε μέλος του «Ανώτατου Συμβουλίου Απονομής Οικολογικών Σημάτων» (Α.Σ.Α.Ο.Σ), και εκλεγμένος γενικός γραμματέας του Δ.Σ του «Εθνικού Πάρκου Σχινιά Μαραθώνα» ως μέλος του Δ.Σ όπως και σε συμπράξεις κοινωνικών εταίρων. Έχει συμμετάσχει σε πλήθος συνεδρίων και διαβουλεύσεων ως εισηγητής και εκπρόσωπος ΜΚΟ. 
Συγγραφέας περιβαλλοντικών και άλλων βιβλίων μεταξύ άλλων του «Πράσινου Επιχειρείν», της «Βιώσιμης Ανάπτυξης», του βιβλίου «Ειρήνη και Διανόηση», του «Οδηγός Διαχείρισης & Ανάδειξης κοιλάδας Σπερχειού Ποταμού και Μαλιακού Κόλπου» κ.ά.